Okurumuzun sorusu:

Merhaba. Ben apartman görevlisiyim. İşe giriş tarihim 10/05/1990. Çıkış tarihim ise 17/10/2018. Brüt maaşım e-devlette 2.029 TL fakat ben 2.600 TL maaş aldım. Şu anda emekli oldum. Çalıştığım süre boyunca bayramlar, resmi tatiller de dâhil olmak üzere hiç izin kullanmadım. Oturduğumuz kapıcı dairesi emsallerine göre 1.350 TL. Elektrik, su ve ısınmayı apartman ödüyor aylık 450 TL. Kıdem tazminatımı hesaplarsanız çok memnun olurum.

Kıdem tazminatı son, giydirilmiş ve brüt ücret üzerinden ödenir. Kıdem tazminatı her 1 yıl için 30 günlük ücret tutarındadır ve yıldan artan süreler de orantılı olarak hesaplamaya katılır. İşçiye sağlanan parasal ve para ile ölçülmesi mümkün haklar da tazminat hesabına dâhildir. Önceki bir yanıtımızda detayları ile ele aldığımız üzere apartman görevlilerinin kıdem tazminatına apartman tarafından karşılanan konut, su, elektrik, ısınma gibi giderler de dâhil edilir. Apartman görevlilerinin tazminatına yan haklar da dâhildir.

Bu bilgiler ışığında okurumuzun kıdem tazminatını hesaplayalım. Ama önce bir meseleyi netleştirmemiz gerekiyor. Okurumuzun sigortaya bildirilen ücreti başka, eline geçen ücret başka. İşveren okurumuzun SGK primini asgari ücret üzerinden ödemiş, ancak okurumuza asgari ücretten daha yüksek bir ücret vermiş. Yani işveren daha az prim ödemek adına SGK’ya daha düşük bir ücret bildirmiş, prim kaçırmış. Bu durumda okurumuzun tazminatı SGK’ya bildirilen ücretten mi hesaplanacak, eline geçen ücretten mi? Bu sorunun yanıtı çok açık. Kıdem tazminatının gerçek ücret üzerinden hesaplanması ve ödenmesi zorunludur. Dolayısıyla hesabımızı okurumuzun gerçek ücreti üzerinden yapacağız.

Okurumuzun iş sözleşmesinin sona erdiği 17 Ekim 2018 tarihi itibarıyla eline geçen ücret 2.600 TL. SGK’ye bildirilen ücret ise 2018 yılının asgari ücreti, yani 2.029,5 TL. Kıdem tazminatı brüt ücret üzerinden hesaplandığı için okurumuzun 2.600 TL olan net ücretini brüte çevirmemiz gerekiyor. Apartman görevlileri gelir vergisi ve damga vergisinden muaf olduğu için okurumuzun brüt ücreti 3.058,8 TL’ye denk geliyor. İşverenin sigorta primini ödemesi gereken brüt ücret de aslında bu.

Gelelim hesaba.

Okurumuzun toplam kıdem süresi: 28 yıl 5 ay 5 gün. Altını çizelim. Okurumuzun bu süre boyunca aynı apartmanda ve kesintisiz çalıştığını varsayarak tüm süreyi dikkate alıyoruz!

Aylık Brüt Ücret: 3.058,8 TL

Emsal Kira Bedeli: 1.350 TL

Elektrik, Su, Isınma Bedeli: 450 TL

30 Günlük Giydirilmiş Brüt Ücret: 4.858,8 TL

28 Yıl İçin Kıdem Tazminatı: 136.046,4 TL

5 Ay 5 Gün İçin Kıdem Tazminatı: 2.092 TL

Toplam Kıdem Tazminatı: 138.138, 4 TL

Apartman görevlilerinin kıdem tazminatından damga vergisi de kesilmediği için okurumuzun gerçekte hak kazandığı kıdem tazminatı tutarı bu.

Anlaşılan o ki işveren okurumuzun kıdem tazminatını gerçek ücreti üzerinden değil SGK’ye bildirilen ücret üzerinden hesapladı.

Peki, bu durumda okurumuz ne yapabilir?

1) Önce arabulucuya başvurarak, anlaşma sağlanamadığı takdirde de dava yoluyla kıdem tazminatının eksik ödenen kısmını talep edebilir. Dava sırasında okurumuzun gerçek ücretini ispatlaması gerekecektir. Okurumuz her türlü yazılı delili ve tanığı sunabilir. Ayrıca okurumuzun avukatı mahkemeden ilgili sendikalara (örneğin Genel-İş Sendikası) emsal ücret sorulmasını isteyebilir. Bu tür durumlar sıklıkla yaşandığı için mahkemeler genellikle sendikalar tarafından bildirilen emsal ücretlere göre alacak hesabı yapmaktadır.

2) Okurumuz kıdem tazminatının eksik ödenen kısmının yanı sıra, ödenmeyen tüm alacakları (tatil günü çalışması, kullanılmamış yıllık izin, fazla mesai) için de önce arabulucuya, anlaşma olmaması halinde dava yoluna gidebilir. Okurumuzun kıdem tazminatı için ayrı, diğer alacakları için ayrı başvuru yapmasına gerek yok. Arabulucuya yapılacak tek başvuruda ve açılacak tek davada ödenmemiş tüm alacaklar talep edilebilir.

3) Okurumuz hizmet tespit davası açarak eksik ödenen sigorta primlerinin de ödenmesini sağlayabilir. Okurumuzun bu davayı kazanması halinde eksik ödenen primleri geçmişe dönük olarak yatırılacak, böylece okurumuzun emekli aylığı da artacaktır.

Sonuç olarak okurumuzun en kısa sürede bir avukat ile görüşerek yasal süreci başlatmalıdır.