DİSK /Genel-İş kovid-19 pandemisinin üyesi işçiler üzerindeki etkilerini ortaya koyan bir araştırma yayımladı. Araştırmaya göre, ankete katılan Genel-İş üyesi işçi kadınların yüzde 68’i kadın ve çocuklara yönelik şiddetin arttığını belirtti. Kadın üyelerin yüzde 7’si evde şiddete uğradığını belirtirken her 10 kadın işçiden 2’sinin işyerinde şiddete uğradığı belirlendi.

ÇALIŞMA BİÇİMLERİ DEĞİŞTİ, KADINLAR İŞ HAYATINDAN ÇEKİLMEK ZORUNDA KALDI

DİSK’e bağlı Genel-İş Sendikası, yaptığı anket çalışmasının sonuçlarında pandemi süreci boyunca üyelerinin yaşadığı sorunlara dikkat çekti.

8 Mart’ı, kovid-19 salgının etkisi ile kadına yönelik şiddetin ve kadın emeğine yönelik saldırıların arttığı, işsizliğin yükseldiği, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin derinleştiği bir süreçte karşıladığımız hatırlatılan araştırmada uzun süren karantina dönemlerinin, iş yerlerinin, okulların ve kreşlerin kapalı kalmasının kadınlara etkisi ise şöyle özetlendi: “Çalışma hayatında güvencesiz konumda çalışan kadınların iş hayatından çekilmelerine, çalışma biçimlerinin değişmesine, kayıt dışı sektörlerde çalışanların gelirlerinin düşmesine ve işsizliğin artmasına yol açtı”.

İŞSİZLİK, ŞİDDET, BAKIM YÜKÜ, ÜCRET EŞİTSİZLİĞİ ARTTI

Kadın istihdamının yoğun olduğu sağlık, eğitim, belediye, toptan ve perakende sektörlerinde çalışanların da bu süreçten olumsuz etkilendiği ifade edilen araştırma raporunda Genel-İş Sendikası, üyesi kadın işçilerin de çalışma ve yaşam koşullarının ağırlaştığını ifade etti. Yaptıkları araştırmada; salgın sürecinde kadın üyelerinin çalışma koşulları, gelir düzeyleri, ev içi sorumlulukları, işyerinde ve evde şiddet gibi konularda yaşadıkları sorunlarını belirlemek ve ortaya koymak olduğunu belirten Genel-İş birçok üyesinin çalışırken koronaya yakalandığını duyurdu:

“Anket çalışmamız; kovid-19 salgını ile birlikte kadın işçilerin hem işyerlerinde hem de evde çalışma koşullarının ağırlaştığını gösterdi. Kadın işçilerin çalışma biçimleri değişti, hane içinde işsizlik nedeniyle maddi sorunlar arttı, ücret eşitsizlikleri derinleşti. Kadınlara ve çocuklara yönelik şiddet hem işyerinde hem de evde artarak devam etti. Salgına yönelik tedbirler yetersiz kaldı, birçok üyemiz salgın sürecinde hastalandı. Kısacası kovid-19 salgını ile birlikte kadın üyelerimiz sadece sağlık açısından değil, toplumsal ve ekonomik açıdan da olumsuz etkilendi.”

Fotoğraf: Genel-İş İzmir 2 No’lu Şube

Ankete 2 bin 50 üyesi kadının katıldığını belirten Genel-İş’in raporunda öne çıkan veriler şöyle:

* Kadın işçilerin yüzde 29’u karantina sürecinde hanesinde işsiz kalan ya da kalanların olduğunu belirtti. Yani sonuçlar her 10 hanenin 3’ünde işini kaybedenlerin olduğunu gösterdi.

* Kadın işçilerin yüzde 70’inin salgın sürecinde çalışma biçimi değişti, yüzde 50’si işe dönüşümlü gitti. Çalışma biçimleri değişen kadınların; yüzde 49’u dönüşümlü çalıştığını, yüzde 22,3’ü kısmi çalıştığını, yüzde 10,7’si evden/uzaktan çalıştığını, yüzde 15,4’ü ücretli izne çıkarıldığını, yüzde 2,5’i ücretsiz izne çıkarıldığını belirtti.

* Kadın işçilerin yüzde 38’inin geliri düştü.

* Ücret eşitsizliği derinleşti. Kadın işçilerin yüzde 46’sı aynı bölümde-aynı işi yaptıkları halde erkek işçilerden daha düşük kazandığını belirtti.

* Kronik rahatsızlığı olmasına rağmen uzaktan çalıştırılan kadın işçi oranı yalnızca yüzde 22! Kronik rahatsızlığı olan kadın işçilerin yüzde 78’i uzaktan çalıştırılmadıklarını belirtti.

* Araştırmaya katılan kadın işçilerden yüzde 10’unun kendisinin koronavirüse yakalandığı, yüzde 66’sının ise çalışma arkadaşı/arkadaşlarının koronavirüse yakalandığı görüldü.

*Kadın işçilerin yüzde 28,3’ü salgın döneminde “işçi sağlığı için alınması gereken önlemlerin yetersiz kalması” olduğunu belirtti. Kadın üyelerin salgın ile birlikte işyerlerinde yaşadıkları en önemli ikinci sorun ise yüzde 18,1 ile iş yoğunluğunun artması oldu.

* Kadın işçilerin yüzde 60’ı kendi sağlığı ve sevdiklerinin sağlığı için korku ve endişe duyduğunu, yüzde 15,5’i sosyal çevresinden kopmuş hissettiğini, yüzde 12’si ise umutsuz hissettiğini belirtti.

*Ankete katılan kadın işçiler ev içinde yaşanılan öncelikli sorunların temizlik, çocuk ve yaşlı bakımı ile ailesel ve maddi sorunlar olduğunu belirttiler. Ev içindeki öncelikli sorunun temizlik, yemek ve ev işleri olduğunu söyleyen kadınların oranı yüzde 26,4, çocuk ve yaşlı bakımı olduğunu belirten kadınların oranı yüzde 22,7 oldu. Maddi sorunlar yaşadığını belirten kadın işçilerin oranı ise yüzde 21,8.

* Salgın döneminde her 10 kadından 2’si ev içi sorumlulukları nedeniyle işyerlerinden izin aldı.

*Çocuk bakımı önemli bir sorun oldu. Kadın işçilerin yüzde 32,8’i salgın döneminde çocuklarına aile büyüklerinin baktığını, yüzde 25,4’ü kendi baktığını, yüzde 19,2’si eşi ile birlikte çocuk baktığını, yüzde 6,3’ü bakıcının baktığını, yüzde 16,3’ü de diğer yanıtını verdi.

* Kadın işçilerin yüzde 68’i salgın sürecinde kadın ve çocuklara yönelik şiddetin arttığını belirttiler. Yani her 10 kadın işçiden 7’si karantina sürecinin kadına ve çocuğa şiddeti tetiklediği görüşünde.

* Salgın sürecinde kadın üyelerimizin yüzde 44’ü ev içinde tartışma ve çatışma yaşadı.

*Kadın üyelerin yüzde 7’si şiddete uğradı. Karantinada şiddete maruz kalan kadınların yüzde 60’ı eşlerinden, yüzde 23’ü akraba ve tanıdıklarından, yüzde 13,3’ü kendi aile bireylerinden (yüzde 53 anne, yüzde 4 baba, yüzde 3,3 erkek kardeş, yüzde 0,7’si kız kardeş/ablasından, yüzde 3,3’ü ise erkek arkadaşı tarafından şiddete maruz kaldıklarını belirtti.

* Şiddete uğradığını belirten kadınların yüzde 64’ü psikolojik şiddete, yüzde 28’i ekonomik şiddete maruz kaldı.

* İşyerlerinde de şiddet arttı: her 10 kadın işçiden 2’si işyerinde şiddete uğradı. Kadın işçilerin yüzde 17,4’ü işyerinde şiddete maruz kaldığını söyledi.

TÜRKİYE’DE SENDİKALARDA KADINLARIN TEMSİLİYETİ YETERSİZ
Araştırmada hatırlatan önemli noktalardan biri de Türkiye’de işçilerin sendikalşma oranı ve sendikalarda kadınların temsiliyet oranı. Sendikaların, işçilerin çıkarlarının korunması, ekonomik ve demokratik haklarının geliştirilmesi açısından kurulan ve demokratik bir toplumun vazgeçilmez örgütlerinden biri olduğu belirtilen raporda, yalnızca 14 milyon kişinin Türkiye’de sendikalı olduğu ifade edildi. Genel-İş üyesi kadınların yıllar içerisinde sayısının arttığı belirtilen raporda, 2007 yılında Genel-İş üyesi kadın işçi oranı yüzde 7 ila 8 civarındayken, 2021 yılında bu sayının yüzde 18,4’e yükseldiği aktarıldı.
Ankete katılan üyeler ise Türkiye’de genel olarak kadınların sendikalardaki temsiliyetini yeterli bulmadığını söyledi.

KADIN İŞÇİLERİN EYLEM VE ETKİNLİKLERE KATILIMI DÜŞÜK

Araştırmaya katılan kadın işçilerin sendikanın düzenlediği eylem ve etkinliklere katılım düzeyi düşük. Kadın işçilerin yüzde 57,2’si sendikanın yaptığı eylem-etkinliklere katılmadığını, yüzde 33,4’ü seyrek katıldığını, yüzde 9,4’ü ise sık katıldığını belirtti.

Raporun tamamı için tıklayınız...

Fotoğraf: Evrensel