Geçtiğimiz sene İran’da Mahsa Amini eylemlerinde tutuklanan iki kişiye daha idam cezası verildi. Uluslararası Af Örgütü 20 Aralık’ta yayımladığı açıklamada Mahsa Amini eylemlerinde tutuklanan Reza Rasai, Mücahit Kurkur ve üç kişinin daha idam edilme tehlikesine karşı uyarıda bulundu.

‘GÜVENLİK GÜÇLERİ ÖLDÜRDÜ, MÜCAHİT DEĞİL’

İran İzeh’deki Mahsa Amini eylemlerinde tutuklanan Mücahit Kurkur’un kız kardeşi Negar Kurkur, kardeşinin idam cezasının onandığını açıkladı. Negar KurKur Kardeşinin masumiyetini vurgulayarak tüm dünyadan kardeşinin sesi olmalarını istedi.

Mücahit Kurkur, 22 Kasım 2022’de İzeh’de kolluk kuvvetlerinin silahlı baskını sonucu tutuklandı. 2023’ün mart ayında İran İslam Cumhuriyeti yargısı, İran’daki Mahsa Amini eylemlerinde 10 yaşındaki Kiyan Pirflak’in öldürülmesi davasında ana sanık olarak, eylemlere katıldığı ispatlanan Mücahit Kurkur’u hedef gösterdi.

Bu karar, Kiyan Pirflek’in ailesi tarafından defalarca reddedildi ve aile oğullarının katillerinin hükümet güçleri olduğunu açıkça ifade etti.

Geçtiğimiz günlerde 10 yaşındaki Kiyan Pirflak’in annesi Mahmunir, Mücahit Kurkur’un annesiyle el ele tutuştuğu bir fotoğrafını yayınlayarak, “Güvenlik güçleri ve polis arabamıza doğru ateş açtı ve o saldırının sonucunda oğlumu kaybettik ve eşim ağır yaralandı. Mücahit Kurkur suçsuzdur” dedi.

Saldırıda ağır yaralanan Kiyan’ın babası Maysam Pirflek, yargının açıklanmasının ardından Mücahit Kurkur’a yönelik suçlamaları reddettiği bir video yayınladı ve şunları söyledi: “Mücahit Kurkur’a ve İzeh’in çocuklarına karşı herhangi bir şikayette bulunmadım ve bulunmayacağım. Eşim ve ben, Komutan Alipur komutasındaki güvenlik güçlerinin arabamıza ateş açtığını kendi gözlerimizle gördük.”

23 Aralık’ta İnsan Hakları Savunucuları Merkezi, Mücahit Kurkur’un cezaevindeki baskılar yüzünden intihar girişiminde bulunduğunu duyurmuştu.

DELİL OLMAMASINA RAĞMEN İDAM EDİLECEK

Öte yandan Mahsa Amini eylemlerinde tutuklanan Reza Resai’nin idam cezası yargıtayda onandı. Kirmanşah ilinde istihbarat teşkilatı başkanı Nadir Bayrami’yi öldürmek suçundan idam cezasına çarptırılan 34 yaşındaki Reza Resai’in idam cezasının onaylanması yaygın tepkilere neden oldu.

22 Kasım 2022’de “Yarsan” dinine mensup olan Reza Resai, 10 kişiyle birlikte bir protestoya katıldığı ve Nadir Bayrami’yi öldürdüğü gerekçesiyle tutuklandı.

Güvenlik kurumları Bayrami’nin cinayetini Reza Rasai’ye bağlarken, İran’daki insan hakları örgütleri ve avukatları Rasai’nin suçunu kanıtlayacak hiçbir delil, tanık ya da belge bulunmadığını ve mahkeme tarafından hazırlanan iddianamede birçok boşluk olduğunu ifade ettiler.

Uluslararası Af Örgütü 20 Aralık’ta, Mahsa Amini eylemlerinde tutuklanan Reza Rasai, Mücahit Kurkur, Manuçehr Mehmannavaz, Mansur Dehmarde ve Mohammad Qabadlu’nun idam edilme riskinin ciddi olduğu konusunda uyarıda bulundu.

Uluslararası Af Örgütü’ne göre bu kişiler sorgu sürecinde fiziksel ve cinsel işkenceye ve şiddete maruz kalmışlardır.

Artık sosyal ağlardaki pek çok kullanıcı, tutuklu bu protestocunun idam cezasının onaylanmasına tepki gösterdi ve endişelerini dile getirdi.

AMİNİ EYLEMLERİNDE EN AZ SEKİZ KİŞİ İDAM EDİLDİ
İran’da 16 Eylül 2022’de ahlak polisi tarafından öldürülen Mahsa Amini’nin ardından ülke çapında başlayan ve aylarca devam eden eylemlerde şimdiye kadar resmi verilere göre en az 8 protestocu idam edildi. Bu sayıya cezaevinde işkence altında öldürülenler, zehirlenme veya başkaca nedenlerle öldürülen kişiler dahil değil.
İran’da İnsan hakları örgütlerinin yayımladığı istatistiklere göre, Mahsa Amini eylemlerinde 68’i çocuk en az 551 protestocu öldürüldü, en az 22 protestocu şüpheli ölüm veya intihar nedeniyle hayatını kaybetti ve yüzlerce kişi göz bölgesinden yaralanarak görme yetisini kaybetti. Bu protestolarda 22 binden fazla kişi tutuklandı, birçoğunun akıbeti ise bilinmiyor.

BU YIL İRAN’DA 700’DEN FAZLA KİŞİ İDAM EDİLDİ
Öte yandan İran İnsan Hakları Örgütü 30 Kasım’da yayımladığı raporda, İslam Cumhuriyeti tarafından bu yılın başından bu yana idam edilen kişi sayısının 707 kişiye ulaştığını açıklamış ve bu rakamın son 8 yılda benzeri görülmemiş bir rakam olduğunu duyurmuştu. 

Fotoğraf: Sarkhat