Okurumuzun Sorusu:

Merhaba. Bir konu hakkında yardımınıza ihtiyacım var. 2017 doğumlu oğlum için kısmi çalışmadayım. Haftada 3 gün çalışıyorum Yalnız son 1 yılda 2. hamilelik oldu ve ben doğum iznine çıktım. İşyerim doğum öncesi ve sonrası yaptığı ödemeyi sanki kısmi çalışmadaymışım gibi yaptı. Oysa izne çıkma sebebim 2. hamilelik. Sizce olması gereken bu mu? Bir de 2 çocuk da kısmi çalışma hakkım var mıdır?

Öncelikle okurumuzu tebrik edelim.

Son sorudan başlayalım. Doğum yapan kadın işçi, analık izinlerinin ardından çocuğu zorunlu ilköğretim çağına girene kadar istediği zaman -koşulları sağlıyorsa- kısmi süreli çalışmaya geçiş yapabilir. İş Yasası’nın 13. maddesi gereği “Kısmi süreli çalışmaya başlayan işçi, aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanmamak üzere tam zamanlı çalışmaya dönebilir.”

Bu kural, bir yandan kısmi süreli çalışmaya geçen kadın işçinin, tam zamanlı çalışmaya geri döndükten sonra, aynı çocuk için yeniden kısmi süreli çalışma hakkını kullanamayacağını düzenliyor; bir yandan da kadın işçinin sonraki çocuklar için yeniden kısmi süreli çalışmaya geçiş hakkını kullanabileceğini açıklığa kavuşturuyor. Dolayısıyla okurumuz, isterse ilk çocuğu üzerinden kullandığı kısmi süreli çalışma hakkından vazgeçip, tam zamanlı çalışmaya dönebilir ve daha sonra ihtiyaç duyması ve koşulları sağlaması halinde yeniden ikinci çocuğu üzerinden kısmi süreli çalışmaya geçiş yapabilir.

İşyerinin doğum öncesi ve doğum sonrası yaptığı ödemelerden kasıt, doğum öncesi ve sonrasında yapılan kısmi süreli çalışmaların karşılığı olan ücret ise bir sıkıntı gözükmüyor. Çünkü arada doğum olsun olmasın, kısmi süreli çalışan işçiye çalıştığı süre üzerinden kısmi süreli ücret ödenir.

Bir diğer ihtimal ise, okurumuzun iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmesi gereği, rapor hallerinde işverenin ücreti tam olarak ödemeye devam etmesi ve işçinin SGK’dan aldığı rapor parasını işverene iade etmesi. Eğer okurumuzun analık izninde olduğu dönemde işveren okurumuzun ücret ve sigorta primini (sanki çalışmaya devam ediyormuş gibi normalde çalışacağı süre üzerinden) ödemiş, okurumuz da SGK’dan aldığı analık ödeneğini işverene iade etmişse yine sorun yok.

Bu durumda okurumuz SGK’dan sanki tam süreli çalışanmış gibi analık ödeneği almış ve aldığı tutar işverenin ödediği kısmi süreli çalışma ücretinden daha yüksek olmuş; yani iade ettiği tutar, işveren tarafından ödenen tutardan daha yüksek çıkmış olabilir. Ancak işverenin ihlal ettiği bir kural söz konusu değil.