Okurumuzun Sorusu:

Merhaba. Eşim yaklaşık 4 yıldır özel bir anaokulunda çalışmaktadır. Kurum yeni dönem için şubat ayı gibi çalışanlarıyla sözleşme imzalamaktadır. Kıdem tazminatından yararlanabilmek için işverenin sözleşmeyi feshetmesi veya yenilememesi gerekçesi var. Peki maaş konusunda işveren çalışanın talep ettiği ücreti kabul etmez ise sözleşmeyi yenilememiş sayılabilir mi? Yoksa kendiliğinden sona ermiş mi sayılır? 

Özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmenler her yıl yenilenen belirli süreli iş sözleşmeleri ile çalışmaktadır. İşveren öğretmenin sözleşmesini yenilemeyi teklif etmezse, öğretmen kıdem tazminatına hak kazanır. Detaylı bilgiler için: Sözleşmesi yenilenmeyen öğretmen tazminat alabilir 

Gelelim okurumuzun sorusuna. İşveren sözleşmeyi yenilemeyi teklif ederken, öğretmenin istediği ücreti karşılamak ya da ücret artışı yapmak zorunda mı?

Kesin olan nokta şu. İşveren öğretmenin ücret artışı talebini karşılamak zorunda değil. İşverenin bu talebi (artış oranını) karşılamaması nedeniyle öğretmen sözleşmenin yenilenmesini kabul etmezse, işveren sözleşmeyi yenilemeyi teklif etmiş ancak öğretmen teklifi reddetmiş sayılır. Bu durumda öğretmen kıdem tazminatına hak kazanamaz.

Eğer süresi sona eren sözleşmede, yeni sözleşmede ücret artışı yapılacağına ilişkin açık bir hüküm yoksa, işveren ücret artışı yapmak zorunda da değil. Geçmiş yıllarda sözleşme yenilerken ücret artışı yapılmış olması da bu durumu değiştirmiyor. Ne yazık ki Yargıtay bu konuda işveren lehine bir içtihat geliştirdi. Detaylar için: İşveren ücret artışı yapmak zorunda değil

Bununla birlikte eğer: 

1) İşveren öğretmenin ücretini düşürecek ya da çalışma koşullarını geriye götürecek bir sözleşme teklif ediyorsa, öğretmenin bu teklifi bu nedenle kabul etmemesi halinde, işveren sözleşmeyi yenilememiş sayılır ve öğretmen kıdem tazminatı hakkını talep edebilir.

2) İşveren bir ya da bir grup öğretmene objektif bir neden olmadığı halde diğerlerine nazaran daha düşük ücret artışı teklif ediyorsa da sözleşmeyi yenilemeyi teklif etmemiş sayılır. Bu durumda da kıdem tazminatı istenebilir.

3) İşveren sırf sözleşmeyi yenilemeyi teklif etmiş gibi görünmek, kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğünden kurtulmak için sözde, samimi olmayan bir teklifte bulunuyorsa, sözleşmeyi yenilemeyi teklif etmemiş sayılır. Yani işveren kötü niyetli davranıyor, aslında öğretmenin sözleşmeyi yenilemeyi kabul etmemesini sağlamaya, yasal yükümlülüklerinden kurtulmaya çalışıyorsa da işveren sözleşmeyi yenilememiş sayılır ve öğretmenin kıdem tazminatı talep etmesi mümkün olur.

Dolayısıyla her bir işveren teklifinin ayrı ayrı özel olarak değerlendirilmesi ve sonuca varılması gerekir. Okurumuzun eşine yapılacak sözleşme yenileme teklifine ilişkin bilgilere sahip olduğumuzda daha net bir yanıt da verebiliriz.