İpek yapımı insan becerileri ve doğa ananın büyüsünün kombine edildiği ayrıntılı bir süreçtir. Aslında Bombyx mori güvesinin tırtılları olan ipekböcekleri bir zamanlar Avrupa’da çoklukla yetiştiriliyordu. Ta ki 19. yüzyılda çıkan bir hastalıktan dolayı nüfusları önemli ölçüde azalana kadar. İpekböcekçiliği, Vietnam’ın dağlık Dalat bölgesindeki Nam Ban köyünde hâlâ yapılıyor. Her sabah çevre köylerden yaklaşık 20 kadın 2020’de fotoğrafçı Agatha Castel’in ziyaret ettiği küçük bir fabrikada çalışmak üzere yürüyerek ya da iki teker üzerinde yol kat ediyor.

İpekböceklerinin besleneceği dutların tarımından kozaların gevşetilmesine ve ipliklerin dokunmasına kadar bu zahmetli iş, çoğunlukla kadınlar tarafından yerine getiriliyor. Tecrübelenmiş elleri kozanın sonundaki filamentlerin bulunmasında yetenekli. İplik fabrikasında şartlar güç: kaynar sudan yükselen sıcaklık, kocaman makaraların ağırlıkları ve uzun saatler bu kadınları birer cesaret örneği yapıyor.

Her ne kadar Vietnam ipek imalatında dünyada altıncı, Asya’da üçüncü sırada yer alsa da ithalat konusunda dünyanın lider üreticisi olan Çin’e oldukça bağımlı. İpekböcekçiliğinin sürdürülebilir gelişimi üzerine ulusal bir konferans her sene Dalat’ta düzenlenmekte.

İpek kumaşı yapmak oldukça ince ve detaylı bir süreç. İpekböcekleri ilk bir ay yetiştiriliyor ve dut yaprakları ile besleniyorlar. Bir hafta içerisinde larva kendi kilosunun on bin katına varıyor. Maksimum büyüklüğe eriştiğinde ipekböceği önce krizalite sonrasında da güveye dönüşmek üzere kendine bir koza örüyor. Ancak bu kozalar oluştuktan sonra sekiz ila on gün içerisinde hasat ediliyor.

Kozalar tırtılın bezlerinden salgılanan tek bir ipek filamenti tarafından oluşturuluyor ve iki gün içerisinde örülüyor. Bu filament 800 ila 1500 metre arası bir uzunlukta oluyor.

İpekböceklerini yetiştirmek spesifik ve hassas bilgilerin yansıra uygun iklimsel koşulları gerektirir, Vietnam’daki Lam Dong bölgesi gibi.
İpek, günümüzde artık daha uygun olsa da antik zamanlardan beri lüks bir materyal olmuştur. İpekböcekçiliği de oldukça eski ve prestijli bir meslek ama zor çalışma şartlarını içeriyor.

İpek fabrikalarında çalışan kadınlar özellikle de sarma makinelerinden kaynaklanan sıcaklıktan dolayı pek çok zorlu şartlara katlanıyor. Eldiven takmıyorlar ve elleri sıcak suda uzun saatler geçiriyor. Makinelerin önünde maske takmak ise zorunlu. Bazı işçiler kimyasallara maruz kalmaktan ve makinelerle çalışırken durdukları sağlıksız duruş pozisyonlarından dolayı çeşitli sağlık problemlerine yakalanabiliyor.

Ayrıca işçiler kozaları yerdeki leğenlerde çömelir pozisyonda yıkamak zorundalar. Maaşları ülkedeki asgari ücretin ve Dünya Bankası’nın uluslararası açlık sınırından yüksek de olsa ailelerine bakmak için uzun saatler çalışmak zorundalar, çoğu zaman da erkekler tarafından başı çekilen katı hiyerarşiler altında.

Vietnam geçtiğimiz yıllarda sözde “piyasa sosyalizmi” modeli altında kayda değer bir ekonomik büyüme deneyimledi. Son on senede hane harcamaları dört katına çıktı ve kişi başına düşen varlık miktarı üçe katlandı. Şu an bir haftalık yasal toplam çalışma saati 48 saat. İş günleri günde 8 saati geçmemeli ve ek vardiyalar günde 4 saati aşmamalı.

Maalesef ki kadınlar çoğu zaman onlara çok az ilerleme şansı sunan kariyerler ediniyorlar. Dahası ücretleri hala erkeklerinden çok daha düşük.

EqualTimes'dan çevrilmiştir