ITUC’un yıllık Küresel Haklar Endeksi’ne göre, grev hakkı, sendika kurma ve sendikaya üye olma hakkı, sendikal faaliyetler ve sivil özgürlükler ile ifade ve toplanma özgürlüğü hakkının kötüye kullanımı son sekiz yılın en yüksek seviyesinde.

2021 ITUC Küresel Haklar Endeksi, hükümetlerin ve işverenlerin, virüsün işyerlerinde yayılması hakkında işçileri işten çıkarmak için pandemiyi nasıl fırsata çevirdiğini belgeliyor: İşçilerin toplu sözleşme hakları ihlal edildi, işyerinde emek denetimi artırıldı, mahremiyet haklarının altı oyuldu, konuşma ve toplanma özgürlükleri kısıtlandı.

-Belarus, Kolombiya, Kamboçya ve Myanmar’daki sendikal faaliyetlere yönelik kısıtlamaların artmasıyla işyerleri daha az güvenli hale geliyor.

-İşyerinde emek denetimi ve çalışanların izlenmesi artıyor, Amazon’un depolarını denetlemesinin küresel bir skandal haline gelmesi ise bir örneği.

-Honduras, Hindistan, Endonezya, Slovakya ve Uruguay’da hükümetlerin çıkardığı baskıcı yasalar işçilerin haklarını ortadan kaldırıyor.

ITUC Genel Sekreteri Sharan Burrow 2021 Küresel Haklar Endeksinin gösterdiklerine dair şunları söyledi:

“Küresel Haklar Endeksi, hükümetlerin ve şirketlerin pandemi boyunca ön saflarda yer alan işçilerin sendikalaşmaları karşıtı bir gündem izlediğini ortaya koyuyor.

Her yerde işçiler hastalara bakıyor, sofralarımıza yemek koyuyor ve ekonomiyi ayakta tutuyordu. Ancak tüm bunlara rağmen işçiler daha önce hiç olmadığı kadar saldırı altında.

Hükümetler ve işverenler, gözetimi artırarak, sözleşmeleri bozarak, işçileri işten çıkararak, sendikaları engelleyerek, sendikalaşan işçileri sindirerek, şiddet ve cinayete başvurarak emekçileri sömürmek için salgını kullandılar.”

Kamboçya, Hong Kong ve Myanmar’dan sendika liderleri, işçilerin temsil haklarını baltalayan yüksek profilli tutuklamalara maruz kalanlar arasındaydı.

ABD'deki PRO Yasası’ndan* Avrupa Birliği’nde şirketleri sorumlu tutacak bir durum tespiti mevzuatı süreçlerine kadar bazı olumlu yasal gelişmeler olsa da yapılması gereken daha çok şey var.

Baskıcı hükümetler ve suistimalci şirketler tarafından parçalanan güveni yeniden inşa etmek için işler, haklar, sosyal koruma, eşitlik ve kapsayıcılık içeren Yeni bir Sosyal Sözleşme gerekecek. (toplumsal sözleşmeciler)”

ZİMBABVE’DEN PERU’YA
Zimbabve’de, işçiler pandemi ödeneklerini güvence altına almak için greve gittikten sonra sendika liderleri hakkında dava açıldı. Çok uluslu bir ev perakendecisi olan Falabella, Peru’da koronavirüse karşı sağlık ve güvenlik koruması talep eden 22 depo çalışanını işten çıkardı.

2021’de sendikaların kaydını engelleyen ülke sayısı 89'dan 109’a çıkarken, ifade ve toplanma özgürlüğünün engellendiği veya kısıtlandığı ülke sayısı 56'dan 64’e yükseldi.

Belçika, Kanada, El Salvador, Haiti, Macaristan, Ürdün, Malezya, Myanmar ve Slovakya’nın 2021’de Küresel Haklar Endeksi’nde puanlarını kötüleşti.

Küresel Haklar Endeksi’ne göre Orta Doğu ve Kuzey Afrika, sekiz yıldır işçiler için dünyanın en kötü bölgeleri. Libya, Filistin, Suriye ve Yemen hâlâ çatışmalarla kuşatılmış durumda ve bu ülkelerde temel özgürlükler ve haklar çiğneniyor.

2021’de emekçiler için en kötü on ülke Bangladeş, Beyaz Rusya, Brezilya, Kolombiya, Mısır, Honduras, Myanmar, Filipinler, Türkiye ve Zimbabve.

ITUC Küresel Haklar Endeksi’nin sekizinci baskısı, işçi haklarına saygı derecesine göre 149 ülkeyi sıralıyor. Raporun ana bulguları şu şekilde:
-Ülkelerin yüzde 87’si grev hakkını ihlal etti.
-Ülkelerin yüzde 79’u toplu sözleşme hakkını ihlal etti.
-Ülkelerin yüzde 74’ü işçileri sendika kurma ve sendikaya katılma hakkından mahrum etti.
-Sendikaların kaydını engelleyen ülke sayısı 2020’de 89’dan 2021’de 109’a yükseldi.
-İşçiler için en kötü on ülke listesine iki yeni ülke girdi (Belarus ve Myanmar).
-İfade özgürlüğünü reddeden veya kısıtlayan ülke sayısı 2020’de 56’dan 2021’de 64’e yükseldi.
-45 ülkede işçiler şiddete maruz kaldı.
-Ülkelerin yüzde 65’inde işçilerin adalete erişimi yoktu ya da kısıtlıydı.
-68 ülkede işçiler keyfi tutuklamalar ve gözaltılar yaşadı.
-Altı ülkede sendikacılar öldürüldü: Brezilya, Kolombiya, Guatemala, Myanmar, Nijerya ve Filipinler.

*Örgütlenme Hakkının Korunması Yasası veya PRO Yasası, Ulusal Çalışma İlişkileri Yasası gibi önceki iş yasalarını değiştirecek olan önerilen bir Birleşik Devletler yasasıdır.

Kaynak: ITUC

Fotoğraf: Unsplash