Kars’ın Digor ilçesine bağlı Hesocano köyünden, Ermenistan’a göç ettikleri yıllarda doğan baba Şakır, İkinci Dünya Savaşı yıllarında doğan çocuğuna, Zadina ismini verdi. Bir Ermeni genciyle evlendiği için Kürtler arasında fazla kabul görmeyen Zadina Şakır, toplumu tarafından bir dışlanmayı yaşadı. Çünkü o zamanlar Êzidî Kürtler Ermeni biriyle evlenmelerine sıcak bakmazdı. Zadina Şakır’e karşı dışlayıcı yaklaşımlar, hoşgörüsüzlük en sonunda eşinden ayrılmasına neden oldu. Sovyetler döneminde Zadina Şakır, Egide Cimo’yla birlikte bir orkestra kurdu, konserler verdi. Dengbêj Susıka Simo ile yakınlıklarından olsa gerek, benzer bir evlilik yapar Şakır. Babası Şakır geleneklerine çok bağlı bir insandır; Zadina en sevdiği ve ruhuyla bağlı olduğu çocuğudur. Bu kaçışı gururuna yediremeyip, kendine hakaret sayar. Zadina’nın tüm arayı bulma çabalarına yüz çevirip, affetmez ve o kahrından ölür. O andan itibaren hüzün gelip, Zadina’nın yüreğine oturur. Taziyesine gidemediği, müsebbibi sayıldığı baba acısı dert olup, ömrüne yayılır. Zadina, Susıka Sımoya karşı tolere edilen toplumsal tecridin, kendisine karşı bu kadar katı uygulanacağını hesaplamamıştır. Yalnızlık canını yakmaya başladığında, eşinin ve çocuklarının yoğun sevgisi, yüreğindeki boşluğu doldurup, derdine derman olmaz. Huzur hüznün önüne geçip, pişmanlık yaşamasını engelleyemez.

 SON NEFESİNDE BİLE ACISINI HAYKIRDI

 Zadina 2008 yılında 65 yaşındayken, Erivan’ın merkezinde, Rosiya sinemasının önünde otobüsten inerken, kalp krizi geçirip yere yığıldığında “wi bavo” diye feryat eder. Nasıl ki babasının son yolculuğunda acısı ile baş başa ve yalnızdıysa; çıktığı son yolculuğunda hepten yalnızdır. Yaşama veda ettiğinde, yıllar toplumsal tecritten bir şey almadığından, sessiz, sedasız ve ‘kimsesiz’ defnedilir. Erivan Radyosu’nda söylediği parçalar Kürt geleneksel müziğinin başyapıtlarıydı. ‘’Malka Semo’’, ‘’Kewa Gozel’’, ‘’Dewréşé Evdi’’ bunların arasındaydı ama özellikle ünlü ‘’Dére Soré Biçuké” ile ölümsüz narin sesi yüreklerde silinmez bir iz bıraktı. “Dére Soré Biçuké’’ klasik bir güzellemedir. Bir genç Kürt kadına övgüler dizen parçadaki güzellik ölçüleri diğer Kürt müzik literatüründeki ölçülerden farklıdır. Kadında zarafet incelik ilk defa bu kadar öne çıkmıştır. Ermenistan sinemaları 1959’da Erebe Şemo’nun “Ermenistan Kürtleri” adlı yapıtını belgesel olarak çevirdiğinde fon müziğinde Zadina Şakır’ın “Dére Soré Biçuké’’ parçası çalıyordu. Bu parça bir erkeğin ağzından çıkmış bir güzellemeydi. Ama bir daha kimse bu parçayı Zadina Şakır gibi güzel yorumlayamadı.

“Dera sorê biçûk e lêlê lêlê lêlê lêlê lêlê

Dera sorê biçûk e

Dest bi hine û neynûk e

Par qîz bû îsal bûk e lêlê lêlê lêlê lêlê lêlê

Par qîz bû îsal bûk e

berxê sebra mala min e

Dera sorê mezin e lêlê lêlê lêlê lêlê

Dera sorê mezin e

Dest bi hine û bazin e

Par qîz bû îsal jin e lêlê lêlê lêlê lêlê

Par qîz bû îsal jin e

berxê sebra mala min e”

Kaynak: JÎNHA/ Nimet Ölmez