Filmlerde izlediğimiz ya da rüyamızda gördüğümüz bazı kötü olayların gerçek olabileceği düşüncesine bile tahammül edemeyiz... Uyanırız, ‘Neyse ki kabusmuş’ der ve rahatlarız. Ya da filmdeki karakterler ile empati kurmaya çalışır ama iki saatin sonunda kendi hayatımıza kaldığımız yerden devam ederiz. Taciz ise kadınlar için ne sadece empati kurulup geçiştirilebilecek basit bir film, ne de sonunda uyanabileceğimiz bir kabus, gerçeğin ta kendisi. Hatta yaşananlar, sonrasında tekrarlı kabuslara dönüşecek kadar uykusuzluk sebebidir.
Bu kadar emin olmak istemezdim, ancak ülke ya da şehir ayırt etmeksizin, yaşanan taciz olaylarını filmlerden izlerken, ayna tutulmuş gibi kendinizi, ülkenizi izleyeceksiniz. Tacizi konu eden filmlerde çaresizlikler ile örülmüş dram da var, gerçek olaylardan yola çıkılarak senaryolaştırılmış mücadele, adalet arayışı, kadın dayanışması, dostluk ve başarı hikayeleri de...
Araştırma anketlerinde “Hiç tacize uğradınız mı?”, “Kaç defa?” ve “Nasıl tepki verdiniz?” soruları sorulur. Yıllarca bu gibi araştırmaların bir parçası olamadık, anketin ikinci ve üçüncü sorularına hiç geçemedik ilk soruya verdiğimiz “Hayır” yanıtı yüzünden. Ya da cevap vermeye o kadar çekindik ki, tacizin normal bir davranış olduğuna inandılar. Hatta bir kısım erkek, taciz ettiğinin bile farkında değil ve bu durumu ısrarlı bir davranış biçimine dönüştürmüş. Erkekler tarafından ‘bu taciz değildir’ ya da ‘abartıyorsunuz’ denilen bir çok durum aslında tacizdir. “Evet evet, sana diyorum, bakma öyle!”, o bakışın da taciz... Keşke, seçtiği kıyafeti giydiği için hiçbir zaman tedirginlik yaşamamış adamlar gelip hemcinslerini aklamaya çalışmasa... İyimser bir tahmin ile her gün en az bir defa sözle, gözle ya da sosyal medya aracılığıyla taciz ediliyoruz. Taciz sadece istem dışı fiziksel temasa maruz kalmak değildir, rahatsız edilmek, tedirgin, huzursuz edilmek ve hiç hak etmediği halde taciz edilen tarafı kusurlu görme sebebiyle bilinç altında suçluluk duymasına sebebiyet vermektir. Tacize uğramak utanılacak bir şey değildir. Utanması gereken her mecrayı, her zemini, her fırsatı, okulu, işyerini, meydanı, sokağı, köşeyi bucağı taciz ve tecavüz çemberine çevirenlerdir. Kılıktan kılığa girip en kibarından en eğitimlisine asla sınır bilmeden diyar diyar dolaşanlardır. Bu kılıklardan biri de televizyon dizilerinde görülen romantik sosa batırılmış cici(!), korumacı, ısrarcı resmedilen ve kadına yönelik şiddetin ve tacizin de normalleşmesine sebep olan halkın uyuşmasını sağlayan karakterlerdir. Bizleri uyuşturmalarına izin vermeyelim.

SUSTUKLARIMIZI ANLATAN, BİZİ KONUŞTURAN FİLMLER

Ama sanat öyle mi? Örneğin, sinema sanatı... Senaryo ve filmler içimizi dökmemize yardımcı olur, egemen ideolojinin dışına çıkan başarılı eserler sustuklarımızı göz yaşlarına, yazıya ve dayanışmaya dönüştürmemize yardımcı olurlar. Kapitalist sistemin içinde ve erkek egemen döngüde dayanışarak ve yalnız olmayarak daha da güçlenir kadın. Bencillik yoktur kadının dünyasında, öyle ki dostluğumuz daha da öteye gider ve yoldaş oluruz. Hayat artık kaldığımız yerden devam etmesin, sanat ile ruhumuz değişsin cânım kadınlar. Pink filminden bir alıntı ile bitirelim. ‘Kadınlar çok konuşuyor’ diyenlere gelsin, demek ki anlaşılmamız için tek bir kelime yetmiyor:
- ‘Hayır’ sadece bir kelime değildir, tam bir cümledir. Daha fazla açıklamaya ihtiyacı yoktur. Hayır basitçe hayır demektir. Müvekkillerim hayır dediler efendim. Ve bu erkekler bilmelidirler ki hayır, hayır demektir. Tanıdık, arkadaş, sevgili olsun ya da seks işçisi olsun hatta kendi karınız olsun hayır, hayır demektir. Ve biri hayır derse durursunuz.

HADİ İZLEYELİM

Aşağıda listelenenler tacizi konu eden ve farklı ülkelere konuk edecek rastgele seçilmiş filmler, ‘hayır’ımız güçlensin diye sizin için derledik.

PEMBE (Pink, 2016, Hindistan)

Erkek tacizi ve şiddetle son bulan bir gecenin sonrasında yaşananları ve mahkeme süreci anlatılıyor.

DİREN (Suffragette, 2016, İngiltere)

Seçme ve seçilme hakkını isteyen, işyerinde her gün tacize uğrayan işçi kadınların verdiği mücadeleyi anlatır.

MUSTANG (2015, Türkiye)

İnebolu’da küçük bir kasabada geçen filmin konusu, beş kız kardeşin ev içi tacize karşı evden kaçmak için verdikleri mücadele.

KAHİRE 678 (Cairo 678, 2010, Mısır)

Kadına cinsel tacizi konu edinen, bu sorunu eleştirel yöntemle ele alan bir yapım. Farklı kesimlerden üç kadının yaşadığı taciz ve bununla mücadeleleri anlatılıyor.

TEK BAŞINA (North Country, 2005, ABD)

Minnesota’daki Eveleth madeninde çalışan bir grup kadının işyerinde cinsel tacize ilişkin açtıkları ilk davayı konu eden ve gerçek olaylardan uyarlanmış bir film.

MARİON HEP 13 YAŞINDA (Marion, 13 Ans pour toujours ,2016, Fransa)

Paris’in Essonne bölgesinde, 13 Şubat 2013’te, sosyal ve sanal çevresinde tacize uğrayan 13 yaşındaki Marion Fraisse intihar eder. Film Marion’un annesinin ‘Marion Hep 13 Yaşında’ adıyla yazdığı kitaptan uyarlanmıştır. Bu olay sonrasında Fransa okul içi taciz, şiddet için ceza yasasını yürürlüğe koydu. 

GİZLİ DÜNYA (Room, 2015, ABD)

Gerçek hayatta daha acı bir şekilde yaşanmış bir olaydan esinlenerek yazılan bir kitaptan uyarlandı. 19 yaşında kaçırılan ve kaçırılmasından sonra taciz/tecavüz sarmalında dünyaya gelen oğlu ile yaşadığı dış dünyadan yalıtılmış bir odadan kaçış hikayesi anlatılıyor.

DÖNÜŞ (Volver, 2006, İspanya)

Bir kızın kendisini taciz eden babasını öldürmesiyle başlayan hikayede kadınlar arası dayanışma ve dostluk, hem komik hem duygusal yanlarıyla yansıtılıyor.