Okurumuzun Sorusu:

Merhaba. Bir bankada çalışıyorum. Kısmi süreli çalışmaya geçtim. Çalışma saatlerimi işyerim belirledi, haftada 5 gün saat 14 ile 18 arası. Benim dilekçemdeki gün ve saatler kabul olmadı. Burada asıl olan işyerinin saatleri olduğunu biliyorum. Ancak işyerim arife günleri yarım gün çalışma olduğu için bu saati 09:00 ile 13 :00 arasına çekiyor. Bunu kabul etmem zorunlu mu? Yardım ederseniz çok sevinirim.

Analık İzni veya Ücretsiz İzin Sonrası Yapılacak Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmeliğe göre:

1) İşçinin kısmi süreli çalışma talebinde, kısmi süreli çalışmaya başlayacağı tarih ile tüm iş günlerinde çalışılacak olması hâlinde çalışmanın başlama ve bitiş saatleri, haftanın belirli günlerinde çalışılacak olması hâlinde ise tercih edilen iş günleri yer alır.

2) Kısmi süreli çalışmanın belirlenen günlük ve haftalık çalışma süresi içerisinde yapılacağı zaman aralığı, o yerin gelenekleri, işçinin yapmakta olduğu işin niteliği ve işçinin talebi dikkate alınarak işveren tarafından belirlenir. Yani işveren işçinin tercihlerine uymak zorunda değildir.

İşveren okurumuzun dilekçesindeki gün ve saatleri kabul etmemiş. Çalışma saatini 14:00-18:00 arası ve haftada 5 gün olarak belirlemiş. Şimdi arife günü işyeri öğlene kadar açık olduğu için okurumuzu sabah 09:00-13:00 arasında çalıştırmak istiyor.

İlgili yönetmelik, kısmi süreli çalışmaya geçişte çalışma saatlerini belirleme yetkisini işverene veriyor ancak işverene belirlenmiş olan çalışma saatlerini tek taraflı olarak değiştirme yetkisi vermiyor. Dolayısıyla geçici de olsa işverenin çalışma saatlerini değiştirebilmesi için işçinin onayını alması gerekir. Yani okurumuz kabul etmediği sürece bir güne mahsus olsa dahi sabah çalışmak zorunda değildir.

Benzer bir soruda da aynı yanıtı vermiştik.

Altını çizerek belirtelim. Analık izni sonrası yarım çalışma ve kısmi süreli çalışmaya geçiş haklarının yasa ile tanınmasının amacı, kadın işçilerin çalışma yaşamında kalmasını ve iş-özel hayat dengesini daha kolay kurabilmesini sağlamaktır.

Yasa ve yönetmelikte açık hükümler olmadığı ve belirsizlik olduğu durumlarda “amaca uygun yorum” ilkesi ışığında yorum yapılmalı ve sonuca varılmalıdır.

İşverenin kendi belirlemiş olduğu saatleri canı istediği zaman geçici ya da sürekli olarak tek taraflı değiştirebilmesi, kısmi süreli çalışma hakkının özüne dokunur. Çünkü kadın işçi belirlenmiş çalışma saatleri çerçevesinde yaşamını organize etmiş, örneğin çocuğuna kimin, ne zaman bakacağını düzenlemiş olabilir. Geçici ya da sürekli değişiklikler, tüm bu organizasyonu ve planlamayı bozar ve sekteye uğratır. Dolayısıyla, çalışma saatlerinin ancak ve ancak işçinin de onayı ile geçici ya da sürekli olarak değiştirilebileceği sonucuna ulaşmak gerekir.