Okurumuzun Sorusu:

4-d işçisiyim ve 24 saat çalışıp 48 saat izin yapıyorum. Fakat çocuğum yüzde 95 ağır engelli ve süreli olarak raporu var. Ben çocuğumdan ötürü nöbet tutmak istemiyorum. Acaba bununla ilgili ne yapabilirim?

İş Yasası’nın 63. maddesinde çok açık bir düzenleme var:

“Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde on bir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir.”

İş Yasası, işçiler bakımından günlük çalışma süresinin üst sınırını 11 saat olarak belirlemiş durumda.

İş Kanunu’na İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğinin 4. maddesi ise “Günlük çalışma süresi her ne şekilde olursa olsun 11 saati aşamaz” diyor.

Yönetmelik, yasa ile getirilen üst sınırı daha da açık bir biçimde vurguluyor.

Sağlık işçileri ve güvenlik işçileri için 11 saat kuralı bakımından bir istisna yoktur. Diğer işçiler gibi sağlık ve güvenlik işçileri de günde 11 saatten fazla çalıştırılamaz, 24 saatlik vardiya düzenine tabi tutulamaz. Sağlık hizmetlerinde görev yapan kamu çalışanlarına yaptırılan nöbetlerle çalışma süresinin 11 saati aşması, sağlık işçilerinin de nöbetlerle 11 saatten fazla çalıştırılabileceği anlamına gelmez. Kamu görevlileri ve işçiler ayrı yasalara tabidirler. 11 saatlik üst sınır, emredici bir kuraldır, işçinin onayı alınsa dahi, hatta işçi talep etbe dahi 11 saatten fazla çalıştırılamaz.

Okurumuz 4-d’li kamu işçisi, Bir kamu kurumunda, anlaşılan o ki bir sağlık kurumunda ya da güvenlik görevlisi olarak görev yapıyor. Ve bu kamu kurumu açık yasa ve yönetmelik hükümlerine rağmen okurumuzu 24 saat çalıştırıyor.

Bu durum açıkça yasa ve yönetmeliğe aykırıdır.

Dolayısıyla:

1) Okurumuz günde 11 saatten fazla çalışmayı reddedebilir. 11 saat (molalar hariç) dolduktan sonra çalışmayı durdurabilir.

2) Görev yaptığı kurumu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ve CİMER’e şikâyet edebilir.

3) Görev yaptığı kurumdaki yetkili sendikaya başvurarak destek isteyebilir.

Öte yandan yerleşik Yargıtay uygulaması uyarınca 11 saati aşan çalışmalar için, haftada 45 saat aşılmasa dahi fazla mesai ücreti ödenmesi gerekir. Ancak Yargıtay bir günde en fazla 14 saat çalışılabileceğini varsayarak, 11 ila 14 saat arası için 3 saatlik fazla mesai ücretine hükmedilmesi gerektiği sonucuna varmaktadır. Sonuç olarak okurumuz, 24 saat çalışma esasına göre çalıştırıldığı her gün için 3 saatlik fazla mesai ücreti talep edebilir. Ödeme yapılmadığı takdirde önce arabulucuya başvurarak, anlaşma sağlanamadığı takdirde de dava yoluyla fazla mesai alacağını talep edebilir.