Okurumuzun Sorusu:

Merhaba, 11.10.2016 tarihinden itibaren özel sektörde bir firmada işçi olarak çalışmaktayım. 10.02.2020 tarihinde evlendim. 31.03.2020 tarihinde de dilekçemi verip kıdem tazminatımı almak istiyorum. Şirketime bu şekilde bildirdim ancak bordromda tarafıma yatan yemek ücreti ek ödeme ya da başka bir şey olarak görünmüyor. Görünmemesine rağmen bu ücreti talep etme hakkım var mıdır? Yardımcı olabilirseniz çok sevinirim.

1475 sayılı Kanunun kıdem tazminatını düzenleyen, yürürlükteki 14. maddesi çok açık bir düzenleme içermektedir:

“Kıdem tazminatına esas olacak ücretin hesabında 26’ncı maddenin birinci fıkrasında yazılı ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de göz önünde tutulur.”

Dolayısıyla işçiye yol ve/veya yemek ücreti ödeniyorsa, bu ödemelerin kıdem tazminatına dâhil edilmesi zorunludur.

İşveren nakdi ödeme yerine, yemek çeki veriyor olabilir ya da işyerinde yemekhanede yemek ya da kumanya sağlıyor olabilir. Hiç fark etmez! Bu yardımların maddi karşılığının kıdem tazminatı hesabına ilave edilmesi zorunludur.

Yemek yardımının bordroda yer alıp yer almaması da bu kuralı değiştirmez! Bordroda yer almasa da işçiye verilen yemek ücretinin hesaba dahil edilmesi yasal zorunluluktur. Bu kural işçinin bordrosunda ya da sigorta primlerinde gözükmeyen ödemeler için de geçerlidir. Çünkü kıdem tazminatı gerçek ücret üzerinden ödenmek zorundadır.

İşverenin bazı ödemeleri bordroda göstermemesi, ücretin ve sosyal hakların bir kısmını elden ödemesi ya da sigorta primini gerçek ücretin altında göstermesi de yasal olarak işvereni kıdem tazminatını gerçek ücret üzerinden ve eksiksiz ödeme yükümlülüğünden kurtarmaz.

Sonuç olarak yemek ücreti kıdem tazminatı hesabına dahil edilmezse, okurumuz işyerinden hesaplamanın yeniden yasaya uygun biçimde yapılmasını isteyebilir. İşveren buna rağmen hesabı düzeltmez ve kıdem tazminatını eksik öderse, okurumuz önce arabulucuya başvurarak anlaşma sağlanamadığı takdirde de dava yoluyla kıdem tazminatının eksik kısmını talep edebilir.
Son bir not daha düşelim. Yemek ücreti bordroda gözükmediği gibi banka kanalıyla ödenmiyorsa, yani yemek ücreti elden ödeniyorsa okurumuzun muhtemel bir davada yemek ücreti aldığını ispatlaması gerekebilir. Okurumuzun işten ayrılmadan önce ispatı kolaylaştırabilecek her türlü bilgi ve belgeyi toplaması ve tanık bulması yararlı olabilir.