Okurumuzun sorusu:

Merhabalar. Taşeronda çalışan bir yakınım için size ulaşmaktayım. Sitenizdeki haberi okudum. Ancak daha ilginç bir şey başımıza geldi. Yakınım taşeronda çalışırken aralık ayında 1 ay ücretsiz izin almıştı. Şirket yasaya uygun davranıp çıkış yapmamış. SGK hizmet listesinde ücretsiz izin göstermiş. Ancak kurum başvurumuzu reddetti. Gerekçe ise alınan ücretsiz iznin doğum nedeniyle olmaması. Fakat Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının açıklamasında “izinde olanlar hatta onların yerine çalışanlar” cümlesi var. Yani çıkış yapılmamasına ve Aralık hizmet listesinde ismimiz olmasına rağmen büyük bir haksızlık yapıldı. Bu konuda düşüncelerinizi merak ediyor, iyi çalışmalar diliyorum.

696 sayılı KHK’da taşeron işçilerin kadroya (şirkete) geçiş için aranan koşullardan biri “4/12/2017 tarihi itibariyle çalışıyor olmak”tır. Yine KHK gereği bu şartın tespitinde “Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmiş olan sigortalı işe giriş bildirgeleri, işten ayrılış bildirgesi ve aylık prim ve hizmet belgeleri esas alınır.”

KHK ile doğum ve hastalık izni ile askerde olanlarla ilgili bir istisna tanımlanmış; bu durumdakiler için başvuru ve geçiş sürelerinin askerlik veya doğum ile hastalık izninin bittiği tarihten itibaren başlayacağı düzenlenmiştir.

Ne yazık ki bu KHK’yı çıkaranlar, yani AKP iktidarı, “çalışıyor olmak” gibi iş hukukunda ve mevzuatında yer almayan bir kavramı kullanmış ve bu yetmezmiş gibi işçinin 4 Aralık 2017’de fiilen çalışmamasına yol açan birçok istisna halinden sadece üçüne (doğum, hastalık, askerlik) ilişkin ayrıca bir düzenleme yapmıştır.

Oysa taşeron işçi, iş sözleşmesi 4 Aralık 2017 tarihi itibariyle sona ermemiş olmasına rağmen birçok farklı nedenden dolayı bu tarihte çalışmamış olabilir. Örneğin işçi 4 Aralık 2017’de yıllık izinde ya da okurumuzun sorusunda olduğu gibi ücretsiz izinde olabilir. İşçi, eşin doğumu, evlat edinme, ölüm ve benzeri nedenlerle 4 Aralık 2017 tarihinde mazeret izninde de olabilir. Joker işçiler örneğinde olduğu gibi işçi 4 Aralık 2017’de çalıştırılmamış da olabilir. Hatta işçi 4 Aralık’ta grevde ya da gözaltında da olabilir.

İş hukukunun temel amacı işçinin korunmasıdır. İş hukukunun temel ilkeleri arasında “işçi lehine yorum” ve “amaca uygun yorum” yer almaktadır. Bu temel amaç ve ilkeler yok sayılırsa, iş hukuku da yok sayılmış olur.

KHK’yı çıkaranlar, yukarıda belirttiğimiz farklı durumları unutmuş ve ayrıca düzenlememiş olabilir. Ancak KHK uygulanırken, iş hukukun temel amacı göz önünde bulundurularak işçi korunmalı; işçi lehine ve amaca uygun yoruma başvurulmalıdır. Dolayısıyla işçinin 4 Aralık 2017 günü fiilen çalışıp çalışmadığına değil, işçinin iş sözleşmesinin 4 Aralık 2017 tarihi itibariyle devam edip etmediğine ya da askıda olup olmadığına bakılmalıdır. Bu iki durumdan biri söz konusuysa işçinin başvurusu kabul edilmelidir. Yani yukarıda belirttiğimiz tüm farklı durumlardaki işçilerin başvuruları kabul edilmelidir.

KHK’yı çıkaranların yıllık izin, ücretsiz izin veya mazeret izni gibi nedenlerle 4 Aralık 2017 tarihinde çalıştırılmayanların durumunu düzenlemeyi es geçmiş (!) olması bu hukuki gerçeği değiştirmez. KHK’yı çıkaranların doğum, askerlik ve hastalık durumlarını ayrıca düzenlemiş olması, bu düzenlemenin amacını gözler önüne sermektedir ve amaca uygun yorum ilkesinden hareketle benzer haller için de aynı sonuca varılmalı; hukuki boşluk hali işçi lehine yorum ile doldurulmalıdır.

Ancak kamu kurum ve kuruluşları okurumuzun örneğinde olduğu gibi inanılmaz dar bir yoruma gidebilmekte ve bu durumda olanların başvurularını –Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının açıklamalarına da rağmen- reddetmektedir. Bu büyük bir hukuksuzluk ve haksızlıktır. Okurumuzun yakını, süresi içinde itiraz etmelidir. İtirazı reddedildiği takdirde de yargıya başvuru hakkı mevcuttur.