Yayımladığı verilerle artan enflasyonu düşük gösterdiği için eleştirilerin odağında olan Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) verilerine göre bile temmuz 2024’te en yüksek fiyat artışı yüzde 104 ile eğitimde oldu. Okulların açılmasına sayılı günler kala çocuklarının okul ihtiyaçları için çarşı pazara çıkan veliler ise katlanan masraflar karşısında kara kara düşünüyor. Artan masraflar nedeniyle yeni eğitim öğretim yılının heyecanı yerini endişeye bırakmış durumda.  Okula başlayacak bir çocuğun en ucuzları seçilmesine rağmen masrafı 5 bin TL’yi geçiyor.

Biz de tüm rakam ve verilerin muhatabı olan velilerle baktık okul alışverişine ve fiyatlara. Esenyurt’ta dört çocuğuyla birlikte yaşayan Sebiha, çocuklarının okul ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli alışverişi en ekonomik şekilde yapmak ve her kuruşu hesaba katmak zorunda. Sebiha ile çıktığımız alışverişte ilk durağımız mahalledeki okul kıyafetleri de satan küçük bir kırtasiye. Ancak fiyatların yüksek olduğunu gören Sebiha rotasını kırtasiye malzemelerini en ucuza satan zincir marketlere çeviriyor. Sebiha, okula yeni başlayacak olan en küçük çocuğu için gerekli olan malzemeleri toplamaya başlıyor. Kalemlik 90 TL, sırt çantası 400 TL, suluk 120 TL... Kalem, defter, boya, dosya derken rakam yükseliyor. En ucuzunu seçmesine rağmen Sebiha, toplam maliyeti görünce şimdilik bir şey almadan evini yolunu tutuyor. 

"SADECE BAKTIM, ALAMADIM!"

Geçen seneye göre birçok ürünün fiyatının 4-5 katına çıktığını belirten Sebiha, sadece fiyatlara bakabildiğini bir şey alamadığını belirterek “Ne yapacağımı bilemiyorum. Bir yol yöntem arıyorum. Acaba çocuklara en azından kırtasiye yardımı alabilir miyim diye araştırıyorum ama bir sonuç alamadım” dedi.

"OKUL HEM PARA HEM MALZEME İSTEDİ"

Sebiha, dört çocuğunun okula aynı anda gitmesinin yarattığı zorluklara işaret ediyor. Sebiha, tek sorunun okul alışverişi olmadığını okullardan istenen bağış paralarına da işaret ederek “Bir çocuğum ortaokula geçti. Okul 1000 TL bağış parası istedi. Bunun yanı sıra bir sürü kırtasiye malzemesi istediler. İlkokula başlayacak diğer çocuk için de benzer talepler oldu. A4 kağıdından tutun da tahta kalemine, dosyaya kadar bir sürü şey isteniyor” tepkisini gösterdi. Dört çocuk için de çanta, forma ve bir sürü kırtasiye ürünü lazım olduğunu belirten Sebiha “Bugün sadece okula yeni başlayacak çocuğuma baktık. Ona da en ucuz, en kötü ürünleri seçmemize rağmen 5 bin TL’yi geçti. Okul açılınca bir de yeme içme ihtiyacı olacak çocukların. Bunlara yetişmeye çalışırken doğal olarak stres yaşıyorum” ifadelerini kullanarak yaşadığı zorluklara dikkat çekti. Eşinden ayrı yaşayan ve çalışmak zorunda olan Sebiha’nın bir büyük problemi de çalıştığında çocukların okuldan geldiklerinde tek başlarına ne yapacakları…

"FİYATLARA BAKMAYA KORKUYORUM"

Sebiha ile evde okul alışverişi üzerine sohbet ederken kapı çalıyor ve iki komşusu geliyor. Komşulardan 3 çocuk annesi Nalan’ın da gündemi çocuklar, okul ve okul masrafları.  Nalan’ın en küçüğü beş yaşında olan çocuğu ana sınıfına başlayacak. Ama ne kayıt ne de okul alışverişi için bir adım atamamış. Diğer çocuğunu anaokuluna vermedikleri için ilkokulda sorun yaşadıklarını anlatan Nalan “Benim de okuma yazmam yok. Çocuk direkt ilkokula başlayınca derslerde zorlandı. Ama okul aidatı, yemeği, kırtasiye malzemesi derken anaokulu bile çok pahalıya geliyor” dedi.  Evin geçimini sağlayan eşinin bir tekstil atölyesinde asgari ücretle çalıştığını anlatan Nalan “Aldığı maaşla hem kira hem de diğer giderleri karşılamaya çalışıyor. 3 çocuğun okul ihtiyaçlarını nasıl karşılayacağım, ben de düşünüyorum. Çantaları, ayakkabıları yok. Okul kıyafetleri küçüldü. Hepsi eksik. Nasıl alacağım onu da bilmiyorum” ifadelerini kullanarak henüz kırtasiye alışverişine çıkmamasını şu sözlerle gerekçelendiriyor “Fiyatlara bakmaya bile korkuyorum.”

"GÜNÜ ÇUBUK KRAKERLE GEÇİREN ÇOCUKLAR VAR"

Sebiha’nın bir diğer komşusu Ayşe’nin tek çocuğu var. Her şeyin çok pahalı olduğunu fiyatların geçen yıla göre iki-üç kat arttığını düşünen Ayşe, “Kızımın çantasını geçen yıl 1000 TL’ye doldurmuştum. Bu yıl ne yapacağımı bilmiyorum” dedi. Devlet okullarına giden çocukların masraflarının devlet tarafından karşılanması gerektiğini söyleyen Ayşe “Devlet neden var? Eğitim ücretsizse neden bu kadar para ödüyoruz?​” diye sorarak Diyanete aktarılan devasa paraların çocukların eğitimine ayrılması gerektiğini belirtiyor. Okulda yapılan bir etkinliğin en az 250 TL olduğuna dikkat çeken Ayşe “Çocuğum bu tür etkinliklere katılamadığı için üzülüyor. Öte yandan çocukların beslenme masrafları da arttı. Okulda bir günü çubuk krakerle geçiren çocuklar var. Bu çocukların eğitimini de gelişimini de olumsuz etkiliyor. Hiçbir anne çocuğunu aç bırakmak istemez ama çaresiz kalanlar var. Okullarda çocuklara bir öğün ücretsiz yemek verilmeli” dedi.  

EN UCUZU BİLE BÜTÇEYİ ZORLUYOR
Bir öğrencinin ortalama temel okul ihtiyaçlarını karşılamak için yapılan alışveriş, toplamda 5 bin TL’yi geçiyor. Kaliteli ve sağlıklı olmasına bile bakılmadan en uygun fiyatlı ürünlerin toplamı bile emekçi ailelerin bütçelerini zorluyor. İşte en ucuzundan olanların fiyat listesi :
Sırt çantası: 400 TL,
Kalemlik: 90 TL,
Suluk: 120 TL,
10'lu kurşun kalem: 50 TL,
3'lü kırmızı kalem: 35 TL,
2 silgi: 25 TL,
2 kalem tıraş: 50 TL,
Resim defteri: 55 TL,
40 yaprak güzel yazı defteri: 40 TL,
Çıtçıt dosya: 40 TL,
12'li kuru boya: 100 TL,
12'li sulu boya: 60 TL,
12'li pastel boya: 30 TL,
Makas: 45 TL,
Pritt yapıştırıcı: 60 TL,
Cetvel: 50 TL,
Fasulye sayma çubuğu: 100 TL,
A4 kağıt (top): 100 TL,
40 sayfalık sunum dosyası: 120 TL,
5 telli dosya: 130 TL,
Beslenme çantası: 110 TL,
Post-it: 10 TL,
Şeffaf dosya: 33 TL,
Defter kaplama (4 adet): 30 TL,
İsim etiketi: 10 TL,
Günlük ayakkabı: 500 TL,
Spor ayakkabısı: 500 TL,
Ataç: 10 TL,
Okul kıyafeti: 1400 TL,
Defterler: 300 TL,
Eşorfman: 300 TL.

Fotoğraflar: Evrensel