İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki Ağaç AŞ’de çalışan DİSK’e bağlı Birleşik Tarım-Orman Sendikası (BTO-SEN) üyeleri ücretlerinin iyileştirilmesi talebiyle süresiz eylem kararı aldı. Eylem için Saraçhane’de İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) binası önünde toplanan Ağaç AŞ’deki kadın işçilerle iş koşullarını ve eylem sürecini konuştuk. Tuvalet bulamamaktan yemek ücretlerinin yeterli olmamasına kadar birçok sorunla karşı karşıya kalan kadınlar, toplandıkları eylem alanında, “Yalnızca hakkımız olanı istiyoruz” diyorlar.

SICAK SOĞUK DEMEDEN ÇALIŞMA

Parklara çiçek dikimi, sahil ve park temizliği gibi işleri yapan kadın işçiler bazen sabah ezanıyla kalkıp işe geldiklerini, sabahın 6’sında iş aldıklarından bahsediyorlar. Kadın işçilerden biri “Dikenlerin, toprağın içinde bizim işimiz. Kollarımız, bacaklarımız dikenlerle dolu, yara bere” diyor ve kollarındaki yaraları gösteriyor. Hava şartları ne olursa olsun çalıştıklarını söyleyen kadın işçi, havaların çok sıcak olduğu zamanlarda dışarı çıkmayın uyarıları yapıldığında iş başında olduklarını örnek veriyor. Aşırı sıcaktan korunmak için de kendilerince yöntemler geliştirmişler: “Bazen sıcaktan korunmak için kısa süreli ağaçların altına giriyoruz. Fıskiyelerle üstümüzü ıslatıp, biraz serinlemeye çalışıyoruz. Kışın bazen izin veriyorlar, çok iş olmuyor.”

‘İBB’NİN TUVALETLERİNİ KULLANMAMIZA BİLE İZİN VERMİYORLAR’

Geçtiğimiz 3 yıl içerisinde Ağaç AŞ’de mobbinge, düşük ücretlere karşı işçiler çeşitli eylemler yapmışlardı. Ağaç AŞ’nin önceki eylemlerine oranla bu eylemde kadın işçiler daha fazlaydı. Bunun sebebini kadınlar, “Artık canımıza tak etti” diye anlatıyorlar. Kadın işçiler çalışırken tuvalete bile gidemiyorlar! Sağlıksız koşulları bir kadın işçi şöyle anlatıyor: “Biz parklarda, bahçelerde, sahillerde hatta tepelerde bile çalışıyoruz. İş koşullarımız ağır. Yakında market bile olmayan yerlerde çiçek dikmek için çalışan arkadaşlarımız var. İBB’nin tuvaletini kullanmamıza bile müsaade edilmiyor çoğu zaman. Camilerde de almıyorlar. Tuvalet ihtiyacımızı hastanelerde gideriyoruz. Çünkü üstümüz başımız çamur oluyor. Bizler kadın olarak erkek işçilere oranla daha da zorlanabiliyoruz. Regl günlerimizde tuvalete giremediğimiz oluyor. Sağlıksız koşullarda çalışıyoruz. Bizi üstümüz çamur diye tuvalete almadıkları gibi, kıyafetlerimizi yıkayacak deterjanı almamızı sağlayacak ücret de verilmiyor.”

‘ÇANTAMDA EVDEN GETİRDİĞİM YEMEĞİM VAR’

Yemek verilmediğini, sadece 2 bin lira yemek ücreti ödendiğini anlatan kadın işçilerden biri, “Günlük 80 lira yemek ücreti alıyoruz. 80 liraya dışarıda hiçbir şey yenmiyor. Sırtımdaki çantamda evden getirdiğim ekmeğim var. Ekmek arası peynir ya da akşamdan yaptığımız yemekleri getiriyoruz yanımızda” dedikten sonra kadınlar sırt çantalarını gösteriyorlar.
Tüm bunlara rağmen aldıkları ücretin asgari ücretin de altında kalmasına öfkeliler: “Yemek ve yol parasını çıktığında 10 bin küsur bir maaş alıyoruz.” Artan enflasyondan da şikayetçiler. Aldıkları maaşın bir süre sonra eriyeceğini söylüyor tüm kadın işçiler. Kadınlardan biri, “Bize kaşıkla verip kepçeyle geri alıyorlar. Pazarda bir domates 30 lira. Artık onu almaya bile çekinir olduk. Kiralar desen aldı başını gitti. Asgari ücretle bile geçinmek zorken bizi ayın neredeyse 6 ayı asgari ücretin altında çalışmaya mahkum ediyorlar” diye tepki gösteriyor.

BOĞAZİÇİ AŞ SÖZLEŞMESİNİ ÖRNEK GÖSTERİYORLAR

Bu eylemden beklentilerini de soruyoruz kadınlara. İBB iştiraki Boğaziçi AŞ’ye bağlı işçilerin Genel-İş ile imzaladığı sözleşmedeki hakları talep ettiklerini söylüyorlar. Bu hakların neler olduğunu, neden bu sözleşmeyi istediklerini sorduğumuzda ise, “Maaşları yüksek ve çalışma şartları iyi. O arkadaşlar aldılarsa biz de alabiliriz. Belediyenin parası yok mu, elbette var. Hepimize yeterli ücret ödeyebilirler. Onun yerine bizi oyalıyorlar” diye anlatıyor.

‘BURADAKİ KADINLARI GÖRÜNCE GÜÇLÜ HİSSETTİM’
Eylem sürecini ve geçmiş eylemler hakkındaki düşüncelerini soruyoruz kadınlara. Birçoğu önceki eylemlere katılmadıklarını söylüyorlar, gerekçe olarak da işten atılma korkularını ifade ediyorlar. İlk defa Ağaç AŞ’de gerçekleşen eyleme katılan kadın işçilerden biri, “Buraya gelene kadar, ilk defa da geldiğim için içimde bir korku vardı. Buraya gelince geçti” diyor. Buraya geldiğinde içindeki korkunun geçmesinin gerekçesinin nedenini, “Burada kalabalığız. Aynı işte çalışan, farklı şantiyelerdeki arkadaşlarımı gördüm. Biz yalnızca hakkımızı arıyoruz. Birlikte olunca, burada kadınları da görünce güçlü hissettim” diye anlatıyor. Eylem devam ettiğinde de katılıp katılmayacağını sorduğumuzda ise, “Bundan sonra ben buradayım. Arkadaşlarımla birlikte mücadele edince bizi kovamazlar” diyor. Şantiyedeki iş arkadaşlarının da gelmek istediğini ama gelmediğini anlatan kadın işçilerden biri, “Ekmeklerinden olmaktan korkuyorlar ama gelmezlerse de emeklerinin karşılığını alamayacaklar. Burada hep birlikte olmamız lazım” diyerek diğer arkadaşlarını da davet ediyor eyleme.

Fotoğraf: Özlem Songül Abayoğlu/Ekmek ve Gül