İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi tarafından düzenlenen Çocuk işçiliği Çalıştayı gerçekleştirildi. İki oturum halindeki panelde, çocuk işçiliğiyle mücadele vurgusu öne çıktı.
Açılış konuşmasını yapan İstanbul Baro Başkanı Mehmet Durakoğlu “Türkiye çocuk hakları sözleşmesini imzalayalı 30 yıl oldu. Ancak hâlâ çocuk kelimesinin yanına işçilik ve istismar kelimeleri gelebiliyor” dedi. Durakoğlu, bu çalıştayla çocukların yaşadığı işçilik sorunu üzerinde durulacağına dikkat çekti.
Açılış konuşmasını devam ettiren Baro Çocuk Hakları Merkezi Başkanı Aşkın Topuzoğlu ise “Bugün ne yazıkki çocuk istismarındaki artışın, mülteci çocukların yaşadığı sorunların ne kadar yakıcı olduğunu görüyoruz. Bunlara çözüm bulmalıyız. Bugün buradan çocuklar için olumlu sonuçlarla çukacağımıza inanıyorum” dedi.

‘ABD HARİÇ TÜM DÜNYA BM SÖZLEŞMESİNE TARAF’

Çalıştay’ın ilk oturumunda çocuk işçiliğine dair değerlendirmelerde bulunan, Türkiye’nin taraf olduğu sözleşmeleri ve maddelerini hatırlatan Prof. Dr. Turgut Turhanlı da “Birleşmiş Milletler’in çocuk işçiliğini yasaklayan sözleşmeleri var. Buna 196 devlet taraftır. ABD hariç bütün dünyanın bu sözleşmeye taraf olduğunu görüyoruz. Bütün dünya devleti bu sözleşmeye tarafken bu durum gerçekten çocuk haklarına ilişkin özveriyi mi gösteriyor yoksa burada başka bir şey mi var? Bu soruyu düşünmenizi istiyorum” dedi.

‘4 ADIMDA ÇOCUK İŞÇİLİĞİYLE MÜCADELE EDİYORUZ’
Emre Üçkardeşler de UNICEF adına bir sunum yaptı. Üçkardeşler, çocuk işçiliğinde olumlu bir düşüş yaşandığına değindi.
Dünyada 218 milyon çalışan çocuk var, bunların 152 milyonu çocuk işçi, Türkiye’de ise yaklaşık 1 milyon civarında çocuk işçinin olduğuna dikkat çeken Üçkardeşler, çocuk işçiliği ile mücadelenin daha nitelikli eğitim, kadınların istihdama katılımı, güçlü bir çocuk politikasıyla olabileceğini vurguladı.
Üçkardeşler, “Biz 4 adımda çocuk işçiliği ile mücadele yürütüyoruz” diyerek bu 4 adımı saydı:
1- Çocukların ve ailelerin eğitim hizmetlerine, sosyal koruma hizmetlerine ulaşması
2- Sorumlu ulusal ve yerel birimlere katkıda bulunmak
3- Teknik destek ve saha çalışması
4- İstihdamın belli paydaşlarıyla çalışmalar yürütmek. Örneğin tarım aracıları ile çocuk işçiliğine dair çalışmalar ve çocuk haklarına dair bilgilendirmelerde bulunmak.

‘İSTİSMAR ÇOCUĞU EĞİTİM HAYATINDAN KOPARIYOR’

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İstanbul İl Yardımcısı Ali Fuat Karaman “Çocuk İşçiliği ile mücadele Bağlamında Kamu uygulamaları” adlı sunum gerçekleştirdi.
Karaman şunları söyledi: “Burada çocuk işciliği dediğimizde bizim kasettiğimiz şey emek olarak sömürülmesi, sağlık, sosyal faaliyetlerden yararlandırılmaması, çocuğun beden gücü gerektiren işlerde çalıştırılması gelir. Çocukların sömürü aracı olarak kullanılması beraberinde çocuğun eğitim hayatından kopmasını getiriyor. Çocuğun ihmal ve istismarının başlangıcını da çocuğun eğitim hayatından kopması teşkil ediyor. “

‘ÇOCUK EMEĞİ YASAKLANMALI’
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İş ve Meslek Sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Arif Hikmet Çımrın da “Çocuk İşciliğinin Sağlık Boyutu” başlıklı bir sunum yaptı.
Çımrın, Uluslarası Çalışma Örgütü’nün (ILO) çalışma hayatına ilişkin 15 yaş sınırı koyduğunu hatırlattı.
Çımrın, “Bizim İş Kanunu’nda çalışmak için 14 yaşını bitirme şartı var. Kurallar koymak önemli ama uygulamak zor. Çalışma ile çocuğu sınıflandırmak son derece sıkıntılı olabilir. Kanunla belirlenen çalışma yaşı son derece sıkıntılı. Çocuğun gelişmesini olumsuz etkileyen bir çalışma yaşından bahsediyoruz. Bu gelişme dönemini sarsar. Çocuğun sağlığı bundan etkilenir. Biz kliniğimizde 6 yıl içinde 2500 olguda 1500 meslek hastalığı tanısı koymuş bulunuyoruz” dedi.
Çocuklar için eğitim hayatının sürmesinin oldukça önemli olduğuna değinen Çımrın, “Çocukların çalıştırılması hasarlı yetişkin oluşturma anlamına geliyor. Çocuk emeği yasaklanmalıdır. Özellikle devlet politikası olarak işsizlikle mücadele, sosyal yardımların sürdürülmesive eğitim maliyetlerin sıfırlanması sağlanması gerekiyor. Yoksulluk ve ürettiği sonuçlar çocuk işçiliği ile ilişkilidir” dedi.

‘DEĞİŞMEZ ALGISINI YIKMAK GEREKİR’

Çımrın’ın ardından İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Pınar Uyan Semerci “Türkiye’de Çocuk İşçiliği ile Mücadelenin Değerlendirilmesi” başlıklı sunum yaptı.
Seemrci, “2019’da hâlâ çocukların çocuk işçi olarak çalıştırıldığı bir dünyada yaşamaktan dolayı rahatsızlık duymuyoruz bu temel sorun. Asıl sorunumuz yasalardan çok yasaların uygulanmaması. Birçok çocuk yaşamını yitiriyor. Birçok vaka var iş yerinde kaza olup iş kazası olarak geçirelemediği. Şu an içinde olan çok ciddi öncelikli bir sorundur. Bu dünyanın sorunu ama Türkiye’nin de büyük bir sorunu. Çocuk işçiliği ile mücadele çok önemli. Değişmez algısını kırmak gerekiyor. Gerçekten değişiyor. Hep beraber çalışmalıyız çocuk işçiliği çok önemli. 0 - 18 yaşın tartışılmaması gerekiyor. 15-18 çocuktur” dedi.

‘2019’DA 319 ÇOCUK İŞÇİ ÖLDÜ’
“Türkiye İş Hukuku Kapsamında Çocuk İşçiliğinin Kısa Değerlendirmesi ve İşçi Sendikalarının Çocuk İşçiliğiyle Mücadelede Rolü” sunumunu ise Avukat Murat Özveri yaptı.
Özveri, çocuk tanımında bir mutabakat olmadığına değindi. Özveri, “TÜİK verilerine göre 600 bin çocuk işçi tehlikeli iş alanlarında çalışmaktadır. İSİG verilerine göre ise 2013 yılından 2019 yılına baktığınız da 319 çocuk işçi ölmüş. Mevzuatımız var, tüm uluslararası sözleşmeler var ama bu 600 bin çocuk işçi olduğu gerçeğini engellemiyor. 25 yılda bir bir iş yerine müfettiş düşüyor. İş kazaları dahil denetleme oranı yüzde 1.2, dolayısıyla bu mekanizma ile bu işin önüne geçemezsiniz. Sahada denetim yapacak müfettiş 700’ü geçmiyor” dedi. Özveri, sendikaların iş yerinde örgütlenmesinin neredeyse imkansız olduğuna da değindi.