Pek çok bilim kadını çeşitli bilim konularına ilişkin anlayışımızın ilerlemesine uzmanlıkları ve bilgileriyle katkıda bulunmuş ancak çoğu zaman erkek meslektaşları kadar tanınmamışlardır. Bir dizi kadın biyoloji, antropoloji, moleküler biyoloji, evrimsel psikoloji ve diğer birçok disiplin alanından Evrim Kuramını güçlendiren keşiflerde bulunmuşlardır. İşte en önde gelen evrimci kadın bilimcilerden bazıları ve Modern Evrimsel Sentez’e katkıları: 

1) ROSALIND FRANKLIN (25 TEMMUZ 1920 - 16 NİSAN 1958)

Rosalind Franklin 1920 yılında Londra’da doğdu. Franklin’in evrime olan temel katkısı, DNA’nın yapısının keşfine yardımcı olmasıyla gerçekleşti. Esas olarak X-ışını kristalografisi ile çalışan Rosalind Franklin, bir DNA molekülünün, dış kısımlardaki şeker omurgası ve ortadaki azot bazlarından oluşmuş ikili sarmal bir yapıya sahip olduğunu belirlemeyi başardı. Franklin’in fotoğrafları ayrıca bu yapının bükülmüş merdivene benzeyen bir şekilde olduğunu kanıtladı. Çalışmasının kendi izni olmadan James Watson ve Francis Crick’e gösterildiği sırada, Franklin bu yapıyı açıklayan bir makale hazırlıyordu. Makalesi Watson ve Crick’in makalesiyle aynı anda yayımlansa da Franklin’e DNA tarihinde sadece kısaca değinilmiştir. Rosalind Franklin 37 yaşındayken yumurtalık kanserinden öldü. Bu yüzden çalışması için Watson ve Crick gibi Nobel Ödülü alamadı.

2) MARY LEAKEY (6 ŞUBAT 1913 - 9 ARALIK 1996)

Mary Leakey Londra’da doğdu ve bir rahibe okulundan atıldıktan sonra University College London’da antropoloji ve paleontoloji öğrenimi görmeye başladı. Yaz tatilleri sırasında birçok kazıya katıldı ve devamında bir kitap projesi vesilesiyle ileride kocası olacak Louis Leakey ile tanıştı. Beraber Afrika’da neredeyse tam olan ilk insan atası kafataslarından birini keşfettiler. Maymunsu ata, Australopithecus cinsine aitti ve alet kullanmıştı. Bu fosil ve Leakey’in tek başına, kocası ve daha sonra oğlu Richard Leakey ile çalışmalarında keşfettiği diğer pek çokları, insan evrimi hakkında fosil kayıtlarının daha fazla bilgi ile doldurulmasına yardımcı oldu. 

3) JANE GOODALL (3 NİSAN 1934 - )

Londra’da doğan Jane Goodall en çok şempanzeler üzerine çalışmalarıyla bilinmektedir. Şempanzelerin ailesel etkileşimlerini ve davranışlarını inceleyen Goodall, Afrika’da çalışırken Louis ve Mary Leakey ile birlikte çalıştı. Goodall’ın primatlarla yaptığı çalışmalar, Leakey’lerin keşfettiği fosillerle birlikte ilk insansıların nasıl yaşamış olabileceklerine dair bilgi parçalarını birleştirmeye yardımcı oldu. Resmi bir eğitim almayan Goodall, Leakey’lerin sekreteri olarak işe başladı. Leakey’ler bunun karşılığında Goodall’ın Cambridge Üniversitesi’ndeki eğitiminin masrafını karşıladılar ve onu şempanzelerin araştırılmasına yardımcı olmaya ve ilk insan araştırmalarında kendileriyle birlikte çalışmaya davet ettiler.

4) MARY ANNING (21 MAYIS 1799 - 9 MART 1847)

İngiltere’de yaşamış olan Mary Anning kendisini basit bir “fosil toplayıcısı” olarak düşündü. Ancak Anning’in keşifleri bundan çok daha fazlası haline geldi. Anning daha 12 yaşındayken, babasının bir ihtiyozor kafatasını kazıp çıkarmasına yardım etti. Aile, fosil oluşumu için ideal bir tabiata sahip olan Lyme Regis bölgesinde yaşadı. Mary Anning hayatı boyunca, geçmişteki yaşamın bir resmini çizmeye yardımcı olan her türden fosili keşfetti. Charles Darwin’in kendi Evrim Kuramını ilk kez yayımladığı tarihten önce yaşamış ve araştırmalarda bulunmuş olmasına rağmen, Anning’in keşifleri türlerin zamanla değişimi fikrine önemli bir kanıt sunulmasına yardımcı oldu.

5) BARBARA MCCLINTOCK (16 HAZİRAN 1902 - 2 EYLÜL 1992)

Barbara McClintock, Connecticut’a bağlı Hartford’da doğdu ve Brooklyn, New York’ta okula gitti. Liseden sonra Cornell Üniversitesi’ne giren McClintock burada ziraat üzerine okudu. Genetik aşkına bu okulda tutulan McClintock uzun kariyerine ve kromozom parçalarını araştırmaya da aynı yerde başladı. Bilime yaptığı en büyük katkılardan bazıları, kromozomun telomer ve sentromer kısımlarının işlevlerini keşfetmekti. McClintock ayrıca kromozomların transpozisyonunu ve bunların hangi genlerin ifade edileceğini veya kapatılacağını nasıl kontrol ettiklerini açıklayan ilk kişiydi. Bu, evrimsel bulmacanın büyük bir parçasıydı ve ortamdaki değişiklikler karakterleri açıp kapattıklarında bazı adaptasyonların nasıl meydana gelebileceğini açıklıyordu. McClintock çalışmalarından ötürü Nobel Ödülü kazandı. 

Ferhat Sarı Heather Scoville / ThoughtCo’dan Ekmek ve Gül için çevirmiştir