Toni Sender, 29 Kasım 1888 yılında Hessen Biebrich’de doğdu, 13 yaşındayken Frankfurt’taki yüksek ticaret okulundan mezun olmak için ailesinin evinden ayrıldı. Sendikaya katıldı ve 1910’da ailesinin kesin karşı çıkışına rağmen SPD üyesi oldu. Aile suçlamalarından kaçmak için aynı yıl Paris’e gitti. Orada politikleşmesinin belirleyici yıllarını yaşadı, Fransız Sosyalist Partisine katıldı. Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla Paris’ten ayrılmak zorunda kaldı ve Frankfurt’a döndü. SPD’nin enternasyonalist ilkelerinden vazgeçip savaşa destek vermesi hayal kırıklığına uğrattı, savaş karşıtı muhalefete katıldı ve daha sonra USPD’nin kurucularından biri oldu. Konseyler hareketinin coşkulu bir destekçisi oldu ve 1919’da USPD’nin tek kadın belediye meclisi olarak Frankfurt şehir konseyinin bir üyesiydi.

1920 yılında “Yoldaş Sender” Alman Reichstag’a seçildi ve 1933’te faşizmin iktidara gelişine kadar milletvekili olarak kaldı. Erkeklerin beklentilerine uymayan, çocuksuz, bağımsız ve kararlı, “modaya göre zevkle giyinen” kendilerine zeki denen çok az sayıdaki kadın milletvekilinden biriydi. İstenildiği gibi sadece kadın sorunlarına da bağlı kalmadı, yıllar boyunca dış ve ekonomi politika, ticaret ve gümrük konularında uzmanlaştı. SPD’yi ilgili meclis komitelerinde temsil etti ve SPD’nin program komisyonuna üye oldu. SPD’nin sağ partiler içeren hükümet koalisyonlarına girmesine şiddetle karşı çıktı.

Toni Sender kendini bir sınıf savaşçısı olarak görüyor ve Marksist kavrayışlara bağlı olan partinin sol kanadında yer alıyordu. 1932’de yaklaşan faşist iktidar değişikliğini engellemek için genel grev kampanyası yaptı.

KORKUSUZ BİR KONUŞMACI

Bu nedenlerle Nazilerin listelerinde açıkça ve taviz vermeden savaşan sosyalist, Yahudi ve Reichstag üyesi olarak en başta yer almaktaydı. 5 Mart’ta Almanya’dan ayrıldı. Çekoslovakya ve Belçika’da kaldıktan sonra 1935’te ABD’ye göç etti ve orada Nazilere karşı ve “Yarının Özgür Almanyası” için çeşitli komitelerde çalışmaya devam etti. 1943’te Amerikan vatandaşı oldu; 1956’da ciddi bir hastalık nedeniyle emekli olana kadar çeşitli BM organlarında siyasi çalışmalarına devam etti. Uzun, ağır bir hastalıktan sonra 26 Haziran 1964’te New York’ta öldü.