GÜNÜN DİKKATİ: Ders kitaplarında kadınlar edilgen ve ikincil

GÜNÜN....

02 Ekim 2019 03:03

Eğitim İzleme Raporu 2019 verilerine göre, özellikle ders kitapları toplumsal cinsiyet eşitliği açısından içler acısı durumda: ‘Kadınlar edilgen ve ikincil, erkekler ise erdemli.’

Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) beş dosya halinde yayınlamaya başladığı Eğitim İzleme Raporu-2019’un “Eğitimin İçeriği Raporu” bölümü açıklandı. Raporda yer alan tespitler eğitimde toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda atılması gereken çok adım olduğunu gözler önüne serdi.

Raporda “Eğitim hakkından kadın ve erkeklerin eşit olarak yararlanmasını sağlamak devletin anayasal yükümlülüğüdür. Bunun ön koşulu ise toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasıdır. Devletin yükümlülüğü, kız ve oğlan çocukların okullulaşma oranlarının eşit olmasını sağlamakla sınırlı değildir; toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasını da kapsar” ifadelerine yer verildi.

OKULLAŞMA ORANLARINDA EŞİTSİZLİK SÜRÜYOR

Okullaşma oranları konusunda eşitsizliğin sürdüğüne işaret edilen raporda şu değerlendirmeler yer aldı: “Ortaöğretim düzeyinde kız öğrencilerin okullulaşma oranlarında artış gözlemlense de kız ve oğlan çocuklar arasındaki okullulaşma eşitsizliğinin kırılmadığı ve hala bu kademe için önlemler alınması gerektiği söylenebilir. Ek olarak, bölgeler temelinde bakıldığında belirli bölgelerde (özellikle Güneydoğu Anadolu ve Orta Doğu Anadolu Bölgeleri) ortaöğretimde net okullulaşmada cinsiyet farklarının sürdüğü görülüyor.”

Eğitimin içeriği i konusunda ders kitaplarının önemine dikkat çekilen raporda, Canan Aratemur Çimen ve Dr. Sezen Bayhan’ın araştırması kaynak gösterilerek şu değerlendirmeler yapıldı:

* Evrensel bir değer olarak toplumsal cinsiyet eşitliği yer almıyor.

* Toplumsal cinsiyet eşitliği kavramsallaştırılması yapılmıyor.

* Kadınlar edilgen gösteriliyor.

* Milli kültür özcü bir yaklaşımla aile odağa alınarak tanımlanıyor; kadının aile ile birlikte var olduğu vurgusu yapılıyor.

* Aile içinde olmazsa kadının saygın olamayacağı mesajı veriliyor.

* Kadınlar çoğunlukla anne olarak yer alıyor.

* Milli kültürün ve değerlerin önemli bir unsuru olarak vurgulanan gelenek ve göreneklerin anlatımında oldukça cinsiyetçi bir bakış açısı yer alıyor.

* Erkekler “milli kültürümüz”, “erdemler” ile “sağlık ve spor” temalarındaki anlatımların ana karakterleri olarak yer alıyorlar.

* Geleneksel sporların ön plana çıkarılmasıyla cirit ve güreş gibi spor dalları yalnızca erkekleri içeren içerik ve görseller ile paylaşılıyor.

* Erdemlilik hikayelerinde günümüzde yaşamayan ve güncel olmayan erkek karakterler kullanılırken, erdemlerin erkeklere özgü özellikler olduğuna ilişkin örtük bir mesaj veriliyor.

* “Değerler eğitimi” adı altında yapılan değişikliklerle birlikte sıklıkla milli, manevi, ahlaki değerlerle örf ve adetlerin devamına göndermede bulunması, kız çocukların ve kadınların ikincil konumunu sürdüren gelenek ve değerlerle ilgili herhangi bir sorgulamaya yer bırakmıyor.