Ali Koç katıldığı bir programda, “Kadın olmak çok zor. Fondöten sürdüler, kaç kere yıkadım çıkmadı. Meğer başka ürün lazımmış çıkarmak için kadın olmaz çok zor” demiş. Ali Koç'un kadın olmanın zorluğuna dair tespiti, her ne kadar doğru olsa da eksik kalmış. Koç Holding’in sahibi olduğu Beko fabrikasında yıllarca çalışmış kadın işçiler olarak, Ali Koç'un eksik bıraktığı yerlere değinmek, Beko’da çalışan kadın işçilerin gerçek zorluklarını, fondötene indirgemeden sırça köşklerinden duyacakları şekilde anlatmak isteriz.

Beko'da zorunlu mesailer yüzünden çocuğumuzun yüzünü göremiyoruz. Zorunlu mesailere kalmazsak işten atılma korkumuz var. Çocuğumuz varsın yalnız büyüsün biz eve para götürelim; aman işten atılmayalım, bir şeyi eksik kalmasın, yüzümüzü görmese de olur diyoruz. Anne olarak evlatlarımızdan ayrı bir hayat yaşıyoruz resmen. Karşılığında aldığımız ise ne çocuğumuzun ihtiyaçlarına ne de onlara iyi bir gelecek kurmaya yetiyor.

Çalıştığımız, markete pazara ve çocuğun beslenmesine gidiyor. Yani verdiğimiz onca emeğin karşılığı ay sonu aç kalmayacak kadar yaşamak oluyor. Mutfağı düşünmekten başka bir şey düşünemez hale geldik. Beslenme çantası yetmiyor; çocuklarımızın belki canı çeker, kantinden bir şey görür diye cebine 50 lira koyamıyoruz.

“Aman siz kadınsınız, yaptığınız iş belli” diye küçümsenmeler, emeğimizin değersizleştirilmesi ve görülmemesi de cabası. Fabrikada en az sekiz saat çalışmamız yetmiyor çünkü. Evde çocuğun ödevleri, ev işleri ve yemek, hepsi bizim emeğimizin devamı. Fabrika mesaisi bitiyor, bu sefer de evin mesaisi başlıyor. Hayatlarımız, fabrika ve ev işleri arasında kayboluyor. Haliyle kaygımız akşam fondöteni nasıl çıkaracağımızdan ziyade, ay sonunu nasıl getireceğimiz, çocuklarımızı ve ailemizi nasıl geçindireceğimiz oluyor.

Tüm bunlar işçi kadınların dertlerinin sadece ufak bir kısmı. Ali Koç kadın olmanın zorluklarını görmek isterse dönüp kendi fabrikasında çalışan kadınların yaşam ve çalışma koşullarına baksın isteriz. Ailesinin işlettiği fabrikalarda kadınlara yapılan baskılar, mobbing, ayrımcılıkları konuşmak yerine fondöten konuşmaktan utanabilmeli bazen insan...

Fotoğraf: Soldaki: Zafer/Wikimedia Commons (CC BY 4.0) | Sağdaki: Ekmek ve Gül