İzmir’in Bornova ilçesi Pınarbaşı bölgesinde kurulu Temel Conta Fabrikasında grev 12 günü geride bıraktı. 50 yıllık bir firma olan Temel Conta’nın Kemalpaşa bölgesinde bir entegre tesisi var; Pancar’da ise yeni bir fabrika kuruluş aşamasında. Burada çalışan işçilerim tamamı asgari ücret ya da biraz üstü bir ücretle çalıştırılıyor.

İşçiler, 17 bin 250 ile 19 bin 250 lira arasında değişen ücretlere ve işçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerinin alınmamasına karşı Petrol İş Aliağa Şubesinde örgütlendiler. Ancak patronun sendikayı tanımaması ve toplu iş sözleşmesi (TİS) masasına oturmaması grevin fitilini ateşledi. Çoğunluğunu kadın işçilerin oluşturduğu fabrikanın önünde, 10 Aralık’tan bu yana grev ateşi yanıyor.

Temel Conta, sıcak pres yöntemiyle conta üretimi yapan bir tesis. Kurumun internet sitesinde “İzmir, Pınarbaşı’da bulunan conta tesisimiz insan ve çevre faktörlerini maksimum düzeyde gözeten kaliteli hizmet anlayışıyla conta üretmektedir” ifadeleri yer alıyor. Fabrika önünde görüştüğümüz işçiler ise gerçeği anlatıyor: “Havalandırması çevreye zarar verdiği için havalandırmayı kapattılar. Kimyasal soluyarak çalışıyoruz. İş güvenliği kıyafetleri yetersiz, eksik ya da hiç olmadığı için vücudumuz hep yanıyor.”

KADINLARIN ELLERİ KOLLARI YANIK İÇİNDE

20 yıldır fabrikada çalışan ustabaşı bir kadın işçi, “Eldiven var bileğe kadar ama kolluk yok. Ben ustayım ama ben bile yanıyorum” diyerek bileklerindeki yeni oluşmuş yanık izlerini gösteriyor. “20 yıldır asgari ücrete çalışıyorum. Bunu bile çok görüyorlar. Havalandırma yok, sağlık açısından çok riskli bir ortamda çalışıyoruz” diyen kadın işçi “Konuştuk, olmadı. Dilekçelerle taleplerimizi dile getirdik, geri dönüş yapmadılar. Biz de örgütlendik ve hakkımızı arıyoruz, bunun için grevdeyiz” diyor.

10 yıldır farikada çalıştığını dile getiren başka bir kadın işçi, “Sendikada örgütlenme nedenlerimizin başında önce sağlık geliyor. Zehirli kimyasalları soluyorduk. İş kıyafetlerimiz eksik olurdu, eskiyenin yerine yenisi verilmezdi. Yeni gelen işçilere, daha önce çalışıp da işten ayrılan işçilerden toplama kıyafetler, ayakkabılar veriliyordu. Bir kısmına o da verilmiyor. İşçilerin ayakkabısı yok, düşünün. Denetlemeye gelseler görürler” diyor.

SENDİKALI İŞÇİLER HEDEFTE

Sendikaya üye oldukları için her türlü baskıya maruz kalmış kadın işçiler, küfür kıyamet de cabası. İşçi kadınlar yıllık izinleri olmasına rağmen kullanamadıklarını, iş yokken izin istediklerini ancak alamadıklarını, fazla mesaiye kalmadıkları için savunma yazmak zorunda bırakıldıklarını anlatıyorlar. Kadınlardan biri, “Biz burada çalışıyoruz ama buranın kölesi değiliz. Özellikle sendikaya üye olanlara izin vermiyorlar. Biz de bu art niyete karşı son dakikaya kadar mesai ise mesai, çalışmaysa çalışma yaptık. Bizi işten atmalarına bahane vermedik, sendika hakkımızı kazandık” diyerek sendikalı işçilerin karşılaştıkları yıldırma uygulamalarını anlatıyor. Bu süreçte tehdit edildiklerini, hakarete maruz bırakıldıklarını söyleyen kadın işçi, “İşimize sadıkız, severek de yapıyoruz ama emeğimizin karşılığını da istiyoruz. Bizim amacımız sendikamızın gelip yasal haklarımızı koruması. Anlaşmaya oturdukları takdirde tekrar görevimizin başına geçeceğiz. Yaşadıklarımıza hiçbirimizin tahammülü kalmadı. Artık örgütlendik, hakkımızı istiyoruz. Sonuna kadar da mücadeleye, direnmeye devam edeceğiz” diyor.

‘MANGAL KÖMÜRÜ MÜ BU?!’

Kadın işçilerden biri, “Fazla mesailer de asgari ücret üzerinden ödeniyor. Zaten çalıştığım fazla mesai, vergiye gidiyor. 2 gün fazla mesaiye kalıyorum, aldığım yine 17 bin liraya geliyor. Sadece patrona çalışmış oluyorum” diyerek öfkeleniyor. İşçilere 500 lira yakacak parası verdiklerini söylerek tepki gösteriyor: “Mangal kömürü mu bu?! 500 lira yakacak parası mı olur?! Biz de aile geçindiriyoruz. Buraya gelip emek veriyorsak, sabahın altısında kalkıp işe geliyorsak karşılığını da istiyoruz. Bu kadınlar sayesinde birilerinin cebi doluyor.”

İŞÇİYE YATIRIM YAPIYORMUŞ (!)

Temel Conta’nın, çalışan sayısı az olsa da büyük bir firma olduğunu, otomobil sanayinde büyük şirketlere üretim yaptığını aktarıyor kadın işçiler. Ancak işçilerin her biri açlık sınırının altında yaşıyor. Kadınlardan biri “Tesla, Tobosan, Ford, Mateks, BMC gibi büyük firmalarla çalışıyoruz. Bize verilen ise ücret asgari ücret. Yeni fabrika kurdular Torbalı Pancar’da. Bize diyorlar ki ‘Fabrika kuruyoruz, zam yapamayız. Size yatırım yapıyoruz.’ Yatırımı patron kendine yapıyor. Asgari ücret 17 bin lira olduğunda bizi çağırıp ‘Biz bu kadar beklemiyorduk aslında’ dediler. 17 bin lirayı bile çok görüyorlar işçiye. Onurumuzu kırıyorlar” diyor.

Diğer bir kadın işçi ise “Kurumun 50’nci yılında işçilere birer termos hediye edildi. Termosları kullanacak bir yere gidebiliyor musun diye sorarsanız, hayır. Sosyal bir aktivite yok ki! Yılda bir kez çocuk parası veriyorlar çocukları okula gidenlere o da 300-500 lira arası. Bunu bile bordroya yansıttıkları için ay sonu fazla mesai ücretim uçup gidiyor. Bu yüzden biz bir arada olunca ancak güçlü bir şekilde bu sorunlara karşı durabiliriz dedik ve sendikalaştık” diye anlatıyor.

Bir başka işçi ise ücretlerde iyileştirme istediklerinde işten atılmakla tehdit edildiklerini söylüyor ve işçilere olan tavrın onur kırıcı hale geldiğini ifade ediyor: “Bir oturup konuşalım demediler. Bu bardağı taşıran son damla oldu. Ortak karar alma söz konusu dahi olmadı. Artık sabrımız tükendi, bardak taştı. Şimdi buradayız. Kadın dayanışmasını, örgütlülüğümüzü sağladık, hepimiz greve çıktık. Bir kölelik sistemi kurmuşlar, yıllardır sürdürüyorlar. Artık yeter.”

Fotoğraf: Ekmek ve Gül