Adalet Bakanlığının yeni yılda nafakaya süre kısıtlamasına ilişkin kanun düzenlemesi getireceği tartışılıyor. Buna göre evlilik süresi ya da yarısı kadar sürede nafaka ödemesi, belirlenen süreden sonra nafakanın ‘devlet desteği’ olarak ödenmesi ve arabuluculuk sisteminin devreye sokulması üzerinde çalışılıyor. Taslağı ilişkin tartışmaları değerlendiren CHP Ankara Milletvekili Gamze Taşcıer zaten çoğu nafakanın ödenmediğini söylerken, HDP İstanbul Milletvekili Züleyha Gülüm de boşanmada ara buluculuğun kabul edilemeyeceğini dile getirdi. Ankara Barosu Kadın Hakları Merkezi Başkanı Ceren Kalay Eken, kadınların en acil sorununun yaşam hakkı olduğunu ama erkeğin cüzdanının gündeme getirildiğini ifade etti.

Nafaka gibi düzenlemelerin oldubittiye getirilmesi için komisyona son dakika getirildiğine dikkat çeken HDP İstanbul Milletvekili Züleyha Gülüm, kadın hareketinin tepkisi nedeniyle bu tip yasaların son dakika eklendiğini dile getirdi. Gülüm, “Anladığımız kadarıyla bu düzenleme ile kadınlar tarafından tepki olmasın diye önceden devlet karşılayacak hikayesini koymuşlar ve buradan propaganda yürütüyorlar. Oradan bir rıza üretip geçirmeye çalışıyorlar. Ama boşanmayı uzlaşmaya götürme, ara bulucu gibi maddeler de konuşuluyor ki felaket bir durum. Boşanma meselesinde ara buluculuk kabul edilemez” diye konuştu.

NAFAKANIN KALDIRILMASI KADINI GÜVENCESİZLEŞTİRİYOR

Kadınların nafaka hakkına çok uzun zamandır iktidarın saldırısı olduğunu söyleyen Gülüm, “Boşanmada asıl olarak kadınlar düşüyor yoksulluğa. Kadınlar için bir miktar da olsa nafaka, hayatlarını idame ettirebilmek açısından güvence. Şimdi bu güvenceyi kaldırdığınızda aslında kadınların boşanmasının engellenmesi anlamına geliyor. Kadınların o evliliği sürdürmek istemediği, şiddet ortamında kaldığı ya da şiddetin başka biçimlerine karşı karşıya kalmasına rağmen nafaka alamayacağı için boşanmanın önünde bir engel olarak çıkacaktır” dedi.

CHP Ankara Milletvekili Gamze Taşcıer de, AKP’nin bugüne kadar hiçbir farklı görüşü dinlemeden klasik yargı paketlerinden birisini getireceğini anlattı: “İçeriğini görmeden de ne olduğunu tahmin etmek zor değil. Çünkü bugüne kadar özellikle 2016’da kurulan boşanma komisyonu, İstanbul Sözleşmesinden bir gece yarısı çıkma, yine bir gece yarısı çocuk yaşta evliliğin önünü açacak bir yasa teklifi ve en sonda nafaka üzerine yapmak istedikleri... Bu adım bir anlamda Medeni Kanun’a müdahale etmek ve kadınların var olan haklarını gasbetmeye çalışmaktır. Bu klasik AKP zihniyetinin dışa vurumu. Kadınlara ‘Şiddete uğrayın, evde kalın’ diyen; güvencesizleştiren, kadınları ikinci sınıf bir vatandaş olarak görecek bir teklif gelecek karşımıza” dedi.

‘NAFAKALARIN YÜZDE 95’İ TAHSİL EDİLEMİYOR’

Bir düzenleme yapılabilmesi için elde veri olması gerektiğini söyleyen Taşçıer, bunun koridorlarda konuşarak ya da mağdur olduğunu söyleyen 3-5 kişinin sözüyle yapılamayacağını vurguladı. Kadın derneklerinin paylaştığı verilere göre zaten nafakaların yüzde 95’inin tahsil edilemediğini ifade eden Taşcıer, “Nafaka değerleri yaklaşık 300 TL civarında. Elimizde herhangi bir veri olmadan böyle bir düzenleme yapmak, bir anlayışı aslında dayatmaktan başka bir şey değil. Dolayısıyla da ne yaparsanız yapın sağlıklı bir şey elde edemezsiniz. Aile ara buluculuğu da aynı şekilde. Mecliste Kadına Yönelik Şiddetin Araştırılması Komisyonunda bir bakanlık yetkilisinin verdiği veri de zaten şunu söylüyor: Kadınlar en son aşamada boşanmaya gidiyor. O süreçte araya giren giriyor. Kadınlar için çok zor boşanmak; Özellikle Türkiye gibi ekonomik özgürlüklerinin olmadığı, toplum baskısının olduğu bir ülkede. Ara buluculuk kadınlara devlet eliyle yapılan bir zorlama. Nereden tutarsanız kadınların haklarını gasbeden uygulama ikisi de. Kabul edilebilir değil” dedi.

‘DEVLETİN DESTEĞİ İNANDIRICI DEĞİL’

Ankara Barosu Kadın Hakları Merkezi Başkanı Ceren Kalay Eken, devletin nafaka desteği vermesini inandırıcı bulmadığını anlattı: “Düzenleme gelir, devlet karşılar ama bir bakarsınız yük oluyor diye kaldırabilir de... Son 5 yıldır özellikle kadın haklarının tırpanlandığı, devlet ve kanunlar eliyle çok ciddi zararlara uğratıldığını görüyoruz. Düzenleme de aynı şekilde aynı şeye hizmet edecektir. Bu fiili eşitsizliğin giderilmesine yönelik samimi bir iktidar uzun zamandır göremiyoruz. Günde en az bir kadının öldüğü bir ülkede yaşam hakkına yönelik çalıştaylar, bakanlıkların katıldığı büyük çalışmalar yapılmazken iki tane nafaka çalıştayı yaptı bakanlıklar. Öncelik yaşam hakkı olması gerekirken erkeklerin cüzdanını, ekonomisini tartışıyor noktası kabul edilemez.

‘1000 LİRAYLA KADIN VE ÇOCUK NASIL GEÇİNİR?’

Mevcut nafaka düzenlemesinde kadın ve çocuğa ödenen miktarların çok fazla düşük olduğuna dikkat çeken Eken, “Erkekler çok fazla kazanırken bunu kayıt dışı tutarak çok düşük gösteriyorlar ve mahkemelerin resen araştırma yapması gerekiyor. Bu kişi kredi kartından ne kadar harcıyor, nerelere ne ödüyor... Söz konusu nafaka da 300-500 lira. Bir insan bu koşullarda bu miktarda nafakayla hayatını idame ettirebilir mi? Çocuk varsa ona 500, kadına 500. 1000 lira ile hem bir kadın hem bir çocuk geçinebilir mi sizce? Bahsettikleri nafaka sanki kadına ödenen gibi de bir algı var ama çocuk için ödenen kısmı ve onu da ödemedikleri birçok raporda da yer alıyor” dedi.

Fotoğraf: Ekmek ve Gül