Bugün Dünya HPV Farkındalık Günü. Rahim ağzı kanserine neden olan Human Papilloma Virüsü (HPV) nedeniyle her yıl yüzbinlerce kadın yaşamını yitiriyor. Oysa virüsten korunmak aşı ve taramalar ile mümkün. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Kasım 2022’de HPV aşısının ulusal aşı takvimine ekleneceği sözünü vermişti. Aşı halen kadınların en güncel taleplerinden biri olmayı sürdürüyor. Bir aşıya ulaşmış diğeri ulaşamamış 2 kadınla HPV’ye dair konuştuk. Konuştuğumuz kadınlardan Zehra, “Her aklıma düştüğünde ‘Şu parayı bir biriktireyim, şu illetten kurtulayım’ diyorum ama asgari ücretten az maaşla ne ev için ne araba için para biriktirmesi kısmını geçtim, sağlığım için üç doz almam gereken bir aşıyı dahi alamıyorum. Çünkü önceliğim sağlığımın iyi olması değil yaşama tutunmak. Ev kirası, faturalar asgari ücretin çoğunluğunu yutuyor” diye konuştu. Yakın bir zamanda son doz aşıyı olacak Ati ise, “Dahil olduğumuz her alanda aşının gereksinimini ve kamusal bir hak olduğunu açıklamak erken yaşta olunması gerektiğini vurgulamak mücadele açısından oldukça önemli, aşının ücretsiz olması halen en acil talebimiz” diye konuştu.

“DAVA İÇİN FİŞLERİMİ SAKLIYORUM”

İlk olarak bir süre önce aşı yaptırmaya başlayan Ati ile konuşuyoruz. Sağlık Bakanı’nın sözünü verdiği ücretsiz HPV aşısına dair 2022 yılından bugüne gelinen sürede verilen sözlerin söylentiden öteye varamadığına dikkat çeken Ati, “Zaten bekleyeceğim bir şey de yoktu nihayetinde adım atılmayacağının farkındaydım bu yüzden ücretsiz olacak vs. durumlarını beklemedim. İki doz oldum, önümüzdeki hafta 3. dozumu olacağım. Dava için de aşı fişlerini saklıyorum. HPV aşısının ulusal aşı takvimi içine alınarak birçok ülkede olduğu gibi ücretsiz olarak uygulanmasını talep ediyor ve bekliyorum” dedi.

“AŞIYA ERİŞİM BİR HALK SAĞLIĞI SORUNUDUR”

Aşıya ödediği ücret dolayısıyla oldukça zorlandığını anlatarak konuşmasına devam eden Ati, “Ekonomik olarak elbette zorladım, durduk yere cebimden 10 bine yakın bir para çıktı. Söz konusu sağlık olunca çıkmasın diyebileceğiniz bir durum da ne yazık ki olamıyor. Bir şekilde hesap kitap yapıp, bütçe ayırmak zorunda kalıyorsunuz. Aşıya erişip erişememe durumu beraberinde sınıfsal eşitsizlikleri meydana getiriyor. HPV aşısının kamusal bir hak ve erişiminin de bir halk sağlığı sorunu olduğunu biliyoruz” dedi.

KADINLARDA EN ÇOK GÖRÜLEN KANSERİN ÖNLENMESİ İÇİN AŞI VARKEN, ÜCRETSİZ OLMAMASI ÖFKE NEDENİ

HPV aşısının ücretsiz olacak vaadinin sadece seçim zamanı siyasetçilerin diline dolandığını söyleyen Ati, “Ama kadınların bu konuda ısrarlı talebi özellikle açılan ve kazanılan davaların sayısı çok önemli. Ücretsiz erişebilirlik durumuna gelince ‘cinsiyet, yaş ayrımcılığı ve medeni hal’ gibi ayrımlar konuşuluyor. Bu durum aynı zamanda aşının ne kadar önemli olduğuna dair açıklamalara da gölge düşürüyor. 9-14 yaş aralığında olunması gereken aşı için 18 yaş üstü kadınlar ya da medeni durumu evli olan kadınlar şeklinde dini-gerici politikalarla sağlığa yön verilmeye çalışılıyor. Oysa aşının bağışıklık açısından erken yaşta yapılması gerekiyor ancak dinci gerici politikalar yüzünden toplumda aşıya dair uyanan algı bambaşka bir yöne gidiyor. Aşı ile birlikte gençlerin daha rahat ve hızlı bir cinsellik yaşayacağı yönünde bir algı uyandırılıyor. Bu bakımdan biz kadınlar sermaye egemenliği ile erkek egemenliğinin kol kola gezdiği bir düzende mücadele vermek durumunda kalıyoruz. Dolayısı ile dahil olduğumuz her alanda aşının gereksinimini ve kamusal bir hak olduğunu açıklamak erken yaşta olunması gerektiğini vurgulamak mücadele açısından oldukça önemlidir. Dünyada kadınlarda en sık görünen ikinci kanser türünün aşısı varken ve bu aşı tam anlamıyla koruma sağlıyorken aşıya erişimin ücretsiz olmaması bende öfkeden başka bir şey uyandırmıyor” diye konuştu.

“HER AKLIMA DÜŞTÜĞÜNDE ‘ŞU PARAYI BİRKİTİREYİM’ DİYORUM AMA MÜMKÜN DEĞİL”

4 yıl önce HPV olduğunu öğrenen Zehra ile konuşuyoruz. Asgari ücretin altında bir maaşla çalıştığını söyleyen Zehra, ücretinden dolayı aşıya ulaşamadığını anlattı. “HPV olduğumu öğrenmemin üzerinden yaklaşık 4 yıl geçti. Bu 4 yılın ilk yılı üniversitemin son yılına karşılık geliyor. HPV’nin ne olduğunu bilmeden, HPV olduğumu öğrendim. Ne yazık ki bunu söyleyen doktorum aşıyla birlikte yüksek oranda korunabileceğimi söylemedi. Rahim ağzı kanserinin dünyada kadınlar arasında en sık görülen kanser türlerinden biri olduğunu ve her yıl dünyada 500 binden fazla kadının ölümüne sebep olduğunu; bununla nasıl başa çıkarım düşüncesiyle araştırmalar yaparak kendim öğrenmiş oldum. Fakat başka bir engelle daha karşılaştım. Bu aşı, ne yazık ki devletin aşı takviminde değil ve yüklü bir ücret ödeyerek sağlığımı koruyabilecektim. Erken yaşta uygulanan HPV aşısının, virüsün vücudun çeşitli bölgelerinde yaşam boyu oluşturabileceği birçok kansere karşı koruyor. Ama öğrendiğim günden bu yana çok zaman geçti ve zamanın da daralıyor olma düşüncesi de kaygımı artırıyor. Basit bir umursamazlık değil yaptığım. İleride kanser olmak istemiyorum, iyileşmek, korunmak istiyorum. Ama sorun; ne üniversitede ne de şu an çalıştığım koşullarda bu ücreti vermem mümkün değil. Üniversitede asgari koşullarda, yalnızca ‘okumak’ için aldığım bursla, o zaman görece daha da uygun fiyatlı olması bir şey değiştirmedi hayatımda. Şimdi ise asgari ücretten az alıyorum. Her aklıma düştüğünde ‘Şu parayı bir biriktireyim, şu illetten kurtulayım’ diyorum ama asgari ücretlinin ev için, araba için para biriktirmesi kısmını geçtim, sağlığım için üç doz almam gereken bir aşıyı dahi alamıyorum. Çünkü önceliğim sağlığımın iyi olması değil yaşama tutunmak. Ev kirası, faturalar asgari ücretin çoğunluğunu yutuyor. Geri kalan için evde ya da dışarda yemek yemeliyim ki hayatıma devam edeyim. Bunları tamamladığımda ki yine fuzuli olmayan ama burada saymadığım birçok giderle hiç oluyor aldığım ücret. Aşı ya da başka bir sağlık sorununda alacağım bir ilaç, yapacağım bir testi yapamaz durumdayım. Eğer devlet bu şekilde bunu ısrarla ödemezse ya da çocukluk aşısına eklerse ben gibi birçok kadın bu virüsten kurtulamayacak.”

Fotoğraf: Burcu Yıldırım