Ben 36 yıllık, hâlâ ekonomik sebeplerle emekli olamayan bir ebeyim. İlk görev yerim Bayburt’taki Helva Sağlık Evi’ydi. Eskiden sağlık evlerinde ebeler görev alıyordu. Koruyucu sağlık hizmetleri ve aile planlamasında önemli elemanlardı. Ebelerin köylerdeki ve illerdeki nitelikli sağlık hizmeti sayesinde mesleki saygınlığı yüksekti. Keza koruyucu sağlık hizmetiyle önlem alarak, erken tanı ve müdahale ile hem sağlık kurumlarının iş yükü azaltılıyordu hem de gereksiz sağlık harcamalarının önüne geçiliyordu.

Eskiden eşler aynı yerde görev yapabiliyorken şu anda il içi tayinlerde 90 kilometreye kadar atamalar yapılıyor. Sağlık müdürlüğü eskiden kardeşlerin, eşlerin aynı ortamda çalışması için daha çok imkan ve olanak sağlıyordu. Hastanelerin, sağlık kurumlarının içinde sağlık personellerinin çocuklarını bakılabileceği kreşler bulunurken bu uygulama şu an yok denecek kadar az. Bütün bunlar sağlık personelinin iş ve yaşam koşullarını zorlaştırdığı gibi halkın sağlığa erişim hakkını da giderek ortadan kaldırdı.

HASTANENİN KREŞİ VARDI

İkiz kardeşimle Sağlık Bakanlığında torpil olmadan aynı ile tayin yaptırabilmiştim. Çocuklarımızı neredeyse ücretsiz olan, çalıştığımız hastanenin kreşlerine veriyorduk. Kreş sabah 6 gece 2 arasında, hafta sonu ise 24 saat hizmet veriyordu, biz emziren anneler o günlerde nöbet tutuyor, çocuklarımızı gece emzirmeye gidiyorduk. Kreş yemekleri tamamen hastane kaynaklarıyla ama farklı bir mutfakta çocuklara özel pişiyordu. Çıkışta yemeleri için hastane bütçesinden çocuklara pastalar yapılırdı, malzemeleri seçmeleri için alışverişe kreşte çalışan öğretmenler ve hemşireler giderdi.

Daha uygun fiyatlı, çalışma biçimine uygun, hafta sonu açık olması; 3 yaşın altındaki çocukların da alınabilmesi, hem kamusal olması hem de nitelikli bakım verilmesi hastane kreşlerinin en büyük avantajlarındandı. Şimdi bu kreşlerin eksikliğiyle kadınların çalışma ve yaşama koşulları ağırlaştı. Ücretlerin yetersizliğiyle neredeyse mesleklerini bırakmak veya çok yüksek bakım ücreti vermek zorunda kalan bir sürü sağlık personeli var.

LOJMANLARDA GÜVENLİ BARINMA, BAKANLIK KAMPLARINDA TATİL

Hastanenin üst katlarında bekar hemşireler için lojmanlar vardı. Gelen genç hemşireler güvenle sığınırlardı, kira derdi yoktu. Evliler için sınırlı sayıda da olsa sırayla, sosyal duruma bakılarak verilen hastaneye yakın lojmanlar vardı. Şimdi çok uçuk gibi gelse de Sağlık Bakanlığına ait tatil kampları vardı, biri Urla’da. Ben gidememiş olsam da kış aylarında sıraya yazılıp yazın tatile gidilirdi. Eşlerin ayrılması ya da birinin ölümü halinde hiç beklemeden istenen yere bir defaya mahsus tayin yapılırdı.

Geriye gitmiş bu haklarımızın tamamen ortadan kaldırılması için kamuda tasarruf adı altında paketler açıklanıyor. Lojman, servis haklarımız hedefte. Kreş yok, olan kreşler özelleştirilmiş. Emekçinin tatil hakkına göz dikilmiş, haraç kesiliyor. Hak olmaktan çıkarılarak rant alanı haline dönüştürüldü bütün bunlar. Ancak tasarruf diye göz konulan haklarımızdan ve taleplerimizden vazgeçmemeliyiz. Çünkü geçmişte vardı ve yine gerçekleşmesi bizim ellerimizde.

Fotoğraf: Ekmek ve Gül