Hollandalı yazar ve Anne Frank’ın, günlüklerinde Jackie ya da Jope diye adlandırdığı en yakın arkadaşı olan Jacqueline Yvonne Meta van Maarsen 30 Ocak 1929’da Amsterdam’da doğdu.

Jacqueline van Maarsen’in babası Samuel van Maarsen Yahudiydi, annesi Eline ise bir Hıristiyandı. 1940’ta Hollanda’ya saldıran ve işgal eden Nasyonal Sosyalistler, Yahudilere karşı ayrımcılığı teşvik etmeye devam ettiklerinde, Jacqueline Yahudi Lisesine devam etmek zorunda kaldı. Anne Frank günliğüne, “Jacqueline van Maarsen ile Yahudi Lisesinde tanıştım. O artık benim en iyi arkadaşım” diye yazdı.

Temmuz 1942’de Yahudilerin toplama kamplarına gönderilme çağrıları yollandığında Frank ailesi Amsterdam’da bir eve gizlendiler. Jacqueline van Maarsen bunun hakkında hiçbir şey bilmiyordu. Frankların İsviçre’deki akrabalarıyla yaşamak için göç ettiklerini düşünüyordu. Anne Frank, eylül 1942’de günlüğüne Jacqueline van Maarsen’e iki veda mektubu yazdı. 25 Eylül 1942’deki ilk mektubunda şöyle yazıyor:

“Sevgili Jacqueline, bu mektubu sana veda etmek için yazıyorum, bu muhtemelen seni şaşırtacak, ama kader böyle uygun gördü, ailemle gitmeliyim (elbette çoktan duymuşsundur). Nedenini zaten biliyorsun. (...) Herkese yazamam, bu yüzden sadece sana yazıyorum. Sanırım bu mektup ya da onu kimden aldığın hakkında kimseyle konuşmayacaksın. (…) Birbirimizi yakında tekrar görmeyi umuyorum, ancak muhtemelen savaşın bitiminden önce olmayacak. (...) En iyi arkadaşın Anne. Not: Umarım tekrar görüşene kadar her zaman en iyi arkadaş oluruz.”

Jacqueline van Maarsen ve kız kardeşi Christiane de sınır dışı edilme tehlikesiyle karşı karşıyaydı, çünkü Nazilerin ırkçı doktrinine göre “yarı Yahudiler” Yahudi sayılıyordu. Jacqueline ve kız kardeşi Yahudi cemaatinin üyeleriydi. Ebeveynleri bunu ocak 1940’ta resmi makamlara açıkça ifade etmişlerdi. Çocuklar kurtarılacaksa bu kayıt değiştirilmeliydi. Bu nedenle, aralık 1941’de van Maarsen’in ebeveynleri, “ırksal şüpheler” nedeniyle bir karar alma organına başkanlık eden ve bu nedenle Yahudilerin sicilinde değişiklik yapılmasını emreden Alman işgalinin avukatı Hans Calmeyer’e başvurdu. Çocuklarının yanlışlıkla Yahudi olarak kaydedildiğini bildirdi. Callmeyer, araştırma yapmadan bunu onayladı ve aileleriyle birlikte çocuklar sınır dışı edilmedi.

Savaştan sonra Jacqueline van Maarsen, Anne Frank’in öldüğünü öğrendi. Günlüğü 1947’de yayımlanmadan önce ilk okuyanlardan biriydi.

1990’dan beri van Maarsen, tarihi ve Anne Frank ile dostluğu hakkında birkaç kitap yazdı. Kitabını tanıtmak ve okumalar yapmak için birkaç kez Almanya’yı ziyaret etti.

Jacqueline van Maarsen, Uedelhoven’da bir Anne Frank anma ağacı dikerek “Irkçılığa ve Anti-Semitizme Karşı İşaretler” girişimini destekliyor.

Fotoğraf: Köln El-De Haus